CCF20120305003

48

Do badań należy przygotować co najmniej 50 odcinków nitki o długości 600 mm. Odcięte końce należy zabezpieczyć przed rozkręcaniem. Następnie jeden koniec nitki zamocować w zacisku(skrętomierza lub zrywarkTJfa drugi obciążyć stosując obciążenie wstępne 0,5~ĆN/tex lub 0,72 cN/tex dla nitek z włókien ciągłych teksturowanych. Po 3 sek. swobodny koniec odcinka nitki zamocować w drugim zaciska urządzenia, odległym o 500 mm od pierwszego. Zakleszczony w taki sposób odcinek nitki odciąć od strony wewnętrznej zacisków i wyznaczyć jego masę w stanie aklimatyzowanym lub suchym, j

Masę liniową próbki elementarnej w stanie aklimatyzowanym lub suchym obliczyć według wzoru:

_ 10³ •m tt- _l ,

gdzie:

m - masa próbki elementarnej w stanie aklimatyzowanym lub suchym, w g,

Z - długość nitki w stanie aklimatyzowanym, w m.

Średnią masę liniową nitek obliczyć w teksach jako średnią arytmetyczną mas liniowych wszystkich badanych próbek.

Wyznaczanie masy liniowej metodą pasmową (według PN-EN ISO 2060: 1997 [9])

Metoda pasmowa stosowana jest do wyznaczania masy liniowej nitek, których średnica nie przekracza 2 mm lub gdy ich numer jest mniejszy od 2000 tex [54,58],

Zasada oznaczenia polega na nawinięciu na motak określonej długości nitki w postaci jednowarstwowego pasma, ustaleniu długości nitki w paśmie w stanie normalnym oraz ustaleniu masy pasma w stanie określonym normą.

Do wyznaczenia masy liniowej metodą pasmową wykorzystuje się motak przedstawiony na rys. 3.1, umożliwiający^Odmiefźenl^pasma o określonej długości. Przed przystąpieniem do wyznaczenia masy liniowej należy ustalić długość pasma, które należy nawinąć na motak, zgodnie z wartościami przedstawionymi w tabeli 3.3 (wartości dotyczą ustalenia długości pasma w wypadku badań nie mających charakteru rozjemczego, w przeciwnym razie należy stosować bardziej zaostrzone warunki podane w normie).

Przygotowaną nitkę w postaci nawoju (2) przewlec przez urządzenia naprężające (4) i prowadniki (3) i (5), a następnie przymocować do poprzeczki motaka (1) o obwodzie 1 m (rys. 3.1). Ustawić licznik motaka na żądaną długość pasma oraz włączyć nawijanie. Zaleca się nawijanie jednowarstwowe. Przyrząd automatycznie zostanie wyłączony w momencie nawinięcia pasma o zadanej długości. Po nawinięciu pasma należy opuścić ruchomą poprzeczkę motowidła, zdjąć pasmo i skontrolować długość pasemek za pomocą sprawdzianu pasmowego¹, a następnie wyznaczyć masę w stanie normalnym lub suchym.

1 - poprzeczka, 2 - nawój, 3,5- prowadniki,

4 - urządzenia naprężające, 6 - czujnik obrotów motaka

Źródło: [58],

Tabela 3.3. Ustalenie długości pasma do wyznaczenia masy liniowej

Nominalna masa liniowa (w tex)	Długość pasma (w m)
Tt < 50	50
50 < Tt < 500	20
>1 < Tt < 1000	10
1000 <Tt <2000	5

Źródło: opracowanie własne na podstawie [9].

Masę liniową próbki elementarnej obliczyć według wzoru przedstawionego dla metody odcinkowej (zob. s. 47). Średnią masę liniową nitek obliczyć w teksach jako średnią arytmetyczną mas liniowych wszystkich badanych próbek.

' -i Jr^j

3.3.2. Wyznaczanie kierunku i liczby skrętu

Cel oznaczenia

Skręt nitki jest parametrem decydującym o właściwościach wytrzymałościowych, estetycznych i użytkowych wyrobów gotowych. Wraz ze wzrostem liczby skrętu nitki:

-    wzrasta wytrzymałość wyrobu na zerwanie, jego szorstkość i sztywność,

-    wzrasta sprężystość, odporność na wypychanie i odkształcenia,

-    wzrasta odpomośina mięcie,

-    wzrasta przewiewność,.

1

Szczegółowy opis sprawdzianu pasmowego podany jest w normie PN-EN ISO 2060: 1997 [9].