DSC00275

02

utesonb - w wica------.    r^*c_<OW/

póoBc&rotkky * oknsh Wiosny Ludów Mazure* DębrowsP    —

u.»li /dnict/e Miiku-wu/cmskiego I egionti IWskic-go \v«- W|,J .    '-'Pil*

Motyw Pieśni legionów pojawił się w słynnej noweli Henryka a*'Bartek zwycięzca. IV»pularn;i w Awdzicstolcciu nn'ę₍|_z' ponownie* /.ichęcała Maków do walki podczas II wojny świ^'^<>,Cnnyni jej tekstu nawiązywało widu poetów , m.in. Stanisław Baliński '    ^J)o

Broniewski, Uckutulct J mu u. Beata Obertyńska, Jan Lechof • ^ys,avv VcnwjM. k.i/imiiT? Wierzyiiski uznał ją w wierszu Biblia /    ' ^^Uci®n

tv w orzewodnl ramamycznu h areyd/id, pisząc:    ^Sk‘*^/il BU*

Dziady. Irydion. Pan Tadeusz Lub Kordian - policz owe dzielą I na pokoleń śpiew ich przełóż -Co ci w nich zadrga? - Nie zginęła!

Mesjanizm

\V różnych epokach i wśród różnych zbiorowości, w wielu utopiach, w sytuacjach kryzysowych rodziła się wiara w nadejście wybawiciela, który uwolni ludzkość od cierpienia. Tym wybawicielem miała być wybitna jednostka lub wybrana przez Boga zbiorowość. Czas wybawienia rozumiano jako epokę wielkiej duchowej przemiany, którą poprzedzi okres katastrol i nieszczęść. Często mesjanizm łączył się z ruchami millenarystycznymi głoszącymi nadejście tysiącletniego Królestwa Bożego w wybranych historycznie okresach (np. na koniec tysiąclecia czy wieku). Wiara w rychle nadejście Mesjasza bliska była Izraelitom. Proroctwa mesjanistyczne odnaleźć można na kartach Starego Testamentu w Księdze Izajasza. Naród wybrany, nękam "^iTdnmi i okupu ją. mi.il być ostatecznie wyzwolony przez zesłanego / woli Boga przywódcę, nic tyle religijnego, ile politycznego.

ni^M ^po,aw,.^{eniem s}'^{v c}krzekijaństwa koncepcja Mesjasza uległa zmia-' ^{,aSA ,czus (:hr}y^slus, przyszedł na świat, aby wybawić ludzi du-

o /. niewoli grzechu, a jego zbawcze działanie nic ograniczało sic do fil o w    .

^U‘^ll» Iscc poglądy mesianisiycznc (obecne \uż wcześnie) w kazaniach ^ ‘ ° ^Nsg_al gi i później, w proroctwach księdza Marka \ando\owicza,kt6-Pi°^tf “ ' ;_crwowzorcm tytułowej postaci dramatu Słowackiego) zaczęły się ry ^ \ p_W ostatnim rozbiorze, hłementy mcs\anistycznc zawierała s^y* . _ma i_erzcgo Czartoryskiego Dard polski (A7%). (iłosicicłem mc _c\egia *    . |_an p_aNVCł Woronicz, autor Hymnu do lk>ga o dobrodzicj-

_sjam/»^inl _/r,,_IoSci Jlu Muszego narodu wyświadczonych (łHOS). Teorr-

, -----------""«««»ci rów

ną bardzo często w ówczesne) publicystyce i przemówieniach sejmowych Głoszono teorię, ze Polska jest przedmurzem zachodniej Europy (mrożonej na ataki Rosji carskiej), jej zmagania / caratem nosiły znamiona ofiary za wolność Indów. Ten publicystyczny eskapizm znalazł swoje krytyczne echo w -> Kordianie -> Juliusza Słowackiego. Dla emigracji

1 on pogląd, ze niezawinione cierpienia narodu polskiego m,iia sens w perspektywie wieczności. Mesjanizm byl ideologią wykor^styro' ną bardzo czysto w ówczesnej publicystyce i przemówieniach setmoiwch.

zmagania z caratem nosiły znamiona ty eskapizm zn;

Dli

popowstaniowe) doktryna mesjanizmu pełniła funkcję tciapeuiySL Nadawała sens klęsce, wpisując ją w domniemany Boży p|_im. )_{ym s}.', mym cierpienia i ofiary dowodziły, że naród polski został wybrany Mesa-szem, który miał prowadzić wzorem Chrystusa całą ludzkość ku zbawieniu i wybawieniu z niewoli. Stąd też w III części . Dziadów . Adama Mickiewicza pojawiło się wiele aluzji do życia Chrystusa. Zabieg ten miał na celu Zasugerowanie odbiorcy paraleli między Chrystusem a Boi ską. Literackim obrazem mesjanizmu jest Widzenie księdza Piotra. Tam też występuje postać „Męża 44” ( ► „Czterdzieści i cztery"), duchowego przywódcy odrodzonego w przyszłości narodu. Polityczne uzasadnienie tej idei pojawiło się w ► Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego. Filozoficznego uzasadnienia mesjanizmu podjął się Józef llocne Wroński, a także August Cieszkowski, autor Słów wieszczyc h Polaka (1H46) oraz ()/-cze nasz (1848). Wpływom idei Cieszkowskiego uległ * Zygmunt Krasiński, czemu dal wyraz w Przedświcie i > Psalmach przyszłości. I legał nu sjanizmowi również młody > Cyprian Norwid, autor dramatu /u o on (1851). Emigracyjny mesjanizm stworzył sprzyjającą atmosferę dla działalności Andrzeja Towiańskiego ( > towianizm), który w swom dzie świadomie nawiązywał do tej idei.