DSC00280

2 V

cp

1.

O

Rys. 3.105. Schemat procesu planetarnego nawijania zbiornika: a) z ruchem planetarnym rdzenia, b) z mchem obrotowym rdzenia i nawoju; 1 — rdzeń do nawijania, 2 — włókno nawijane, 3 ramię obrotowe, 4 — głowica do nawijania

pomiędzy głowicą i rdzeniem — preimpregnatem mokrym, lub stosuje się włókna wcześniej oddzielnie preimpregnowane suche, co z kolei nosi nazwę prelmpregnacjl suchej. Głównymi zaletami preimpregnacji mokrej jest stosowanie materiałów w najprostszej i najtańszej postaci oraz dobre wyciśnięcie pęcherzy powietrza z laminatu, natomiast wadami — straty skapującego spoiwa, ograniczona prędkość nawijania ze względu na możliwości przesycenia i występowanie rozbryzgów spoiwa oraz pogarszanie warunków ochrony zdrowia pracowników. W przypadku preimpregnacji suchej jest niemal całkowicie odwrotnie. Zalety preimpregnacji suchej (wady preimpregnacji mokrej) przeważają i jest ona coraz częściej stosowana. Przy stosowaniu preimpregnatów suchych, konieczne jest ich nagrzewanie (np. w głowicy) przed nawinięciem w celu przeprowadzenia w stan plastyczny.

W każdym przypadku stosuje się naciąg włókien siłą o wartości 0,5 -ś- 5 N na jedno pasmo, powodujący chwilowe dociśnięcie włókien i ich dalsze przesycenie, przez co uzyskuje się przedmioty o większym udziale szkła z mniejszą ilością pęcherzy powietrza, a zatem korzystniejsze wytrzymałościowo. Utwardzenie na ogół przeprowadza się w temperaturze podwyższonej już w czasie procesu nawijania, nagrzewając laminat od zewnątrz zwykle promiennikowo, a przy przedmiotach o grubych ściankach i przy preimpregnacji suchej — często również nagrzewa się rdzeń.

Proces nawijania kończy wyjęcie rdzenia z wnętrza przedmiotu. Konstrukcja i technologia rdzenia stanowią oddzielne i ważne problemy. Rdzeniom stawia się wymagania szczególne [3.150], a koszty rdzenia są znaczne, niekiedy przekraczające koszty przedmiotu. Rdzenie dzielą się na jedno- i wielokrotnego użycia. Rdzenie jednokrotnego użycia, po utwardzeniu laminatu, pozostają we wnętrzu przedmiotu związane z nim adhezyjnie albo są usuwane w sposób niszczący, np. mechaniczny (łamanie i kruszenie), cieplny (stapianie) oraz chemiczny (rozpuszczanie, wymywanie). Rdzenie wielokrotnego użycia składają się z segmentów, które po utwardzeniu

246