DSC00312

206 ROłtjCMfHt

iu/nv >posob przeżywamy i artykułujemy musze _S|>₍

dinnlmn WB*    »w Milos/ i Tadeusz Kóżewic/.. l)«,

«!*•*'-^,k " ‘^{,ku su}' !'^łt1 •' Solidarni*i.« wt/^,!’¹?*¹ pn /M lat wojm i okupacji Do rangi symbolu urasta _W‘^C|.^w P*Hlii_e^ c/av Krzysztofa Kamila Baczytakiego, poetyckiego mitom J"* ** **6? g« Testament mój turon) ideowy fundament oku,>._{U v} ‘^,SI°"*^KkH-' ir«o Kamienie na szaniec. Poc/in y,^lm'. !^><,'vi_c-i_ci

................ • • i.......—i'»surzc:Uombro-

v .V ” "‘^vbilei utwory polemizujące z romantycznym w\-NPu/cktuW^rn    porucznika). O duchowympowi

•Ctwic M ^aCv,_xl_c\ 11 (jako poeta i papież) oraz liczni poeci.

tn

Szymborska

\oiuula naui4'Ui4 l‘ⁱⁿ    u_rvn Tomasz Jastrun czy Wisława

,n. Stanisław Baranek, hrnest d y ,

__»___

cłzvimn»i>iui.

Komunii zm polski to nie t\lko jedna z wielu minionych epok w historii literatury. to takie formacja światopoglądowo-estetyczna trwale i znacząco obecna u naszej współczesności.

Rozłączenie

Jeden z najpiękniejszych liryków -> Juliusza Słowackiego, powstały latem roku 1835 nad szwajcarskim jeziorem Leman. Jest to wiersz pisane w iormie poetyckiego listu ( »list), którego adresatką jest pozostawiona w kraju matka. Omawiany utwór - utrzymany w tonacji nostalgicznej - przepełnia uczucie smutku i tęsknoty za rodzinnym domem i adresatką utworu. Poeta w liście-wierszu pragnie jej ukazać piękno nadlemańskiego krajobrazu. Podmiot liryczny zna doskonale przestrzeń otaczającą adresatkę. jej codzienne zajęcia i osobowość. Przeciwnie matka - mimo że bohaterowie utworu nieustannie korespondują ze sobą, nie wie o nadawcy tyle. ile on wie o niej. Poeta usiłuje zobrazować nieosiągalny dla jej wzroku krajobraz, jednakie zdaje sobie sprawę z nierealności tego pragnienia. Poczuciu bezradności towarzyszy poszukiwanie wspólnych cech pejzażu: szwajcarskiego i rodzimego. Taki punkt znajduje poeta w widoku Wieczorni izdy,którą porównuje do anioła stróża. Wiersz kończy się słowami żalu nad losem tułacza, skazującego poetę na utratę kontaktu z bliskimi.

Ruiny

Obraz ruin inspirował romantyków do snucia refleksu _naa a l niami cywilizacji ludzkiej w historii. Zainteresowanie ruinLi tze, " _już _w oświeceniu w związku z archeologicznymi ,>dkrv, ;,^P    T³'

kulanum, starożytnym mieście rzymskim zasypanym yyulkl J***« . 79 „ku    W „ku ,7_M

bonę. Miasto zostało zrujnowane, a jego nieszczęście stało sic temat™ wiciu utworów literackich (m.in. pisał o nim Wolter) Do kont rn l ruin skłaniało rozwijające się wówczas zainteresowanie średnic,wne/cm czego wyrazem była pierwsza powieść gotycka Zamczysko w O,ranni (1764) (-> gotycyzm). Niemały wpływ na refleksję nad przcmijalnością cywilizacji ziemskich wywarło dzieło Edwarda Gibbona Zmierzch Cesar stwa Rzymskiego (1776-1778). 14 lipca 1789 roku została zdobyta i wkrótce potem zburzona Bastylia, średniowieczna twierdza paryska, funkcjonująca w XVII wieku jako więzienie państwowe - symbol monarchii absolutnej. W ślad za Bastylią rewolucjoniści zburzyli i zniszczyli wiele zamków i kościołów będących w ich rozumieniu pozostałościami fcudalizmu. Rozbiory Polski w roku 1793 i 1795 oraz związane z nimi straty materialne (m.in. dewastacja Zamku na Wawelu przez Prusaków, a następnie przekształcenie go w koszary przez Austriaków) skłaniały romantyków do rozważań nad ruinami w Polsce i Europie (np. w poezji legionowej). Do mody na odwiedzanie ruin przyczyniły się popularne wówczas powieści Frań-ęois Renć Chateaubrianda Rene i Przechadzki {to Rzymie.

Niezwykle obrazowy i przejmujący obraz klęski ludzkich dokonań przyniósł sonet -> Adama Mickiewicza Ruiny zaniku w Bataklawie (IS26). Poeta przeciwstawił tu naturę i kulturę, wskazując na tragiczną wymowę triumfu tej pierwszej.

Romantyczna refleksja inspirowana obrazem ruin miała ogromny wpływ na twórczość -> Zygmunta Krasińskiego określanego nic Iky racji mi.i nem „poety ruin”. W -»Nie-Boskiej komedii ukazał niszczenie dóbr kul tury materialnej przez rewolucjonistów. Tak jak inne symbole **tau g“ feudalnego porządku miał być zniszczony zamek hrabiego I lc m > *»-Obraz ruiny antycznego Rzymu jest tłem końcowej sceny dramatu * ry dioti. Niezależnie od Krasińskiego refleksję nad przemija nośną W w wierszu -» Rzym -> Juliusz Słowacki. Poeta uwypuk i zni '^onł(tó