f | r*wn*C7*łrue f..j dr.kr.nv - n sie f. .) twśm?' pt&CM mmwt&m )*zfk$
< .. i ' iu , r dm^#’*rrw^'ł lilrrarkif j pT£69>df J-1ł*
I
Jem#
epict
« sssz^a
Drugir skrzydło wypowiedzi na temat stylu w powteśri śklnw/m Hvin n>e ty Je przeciw modern litycznemu rodowodowi ..językowych pt^ i" --mości*’. ile przeciw awangardowym eksperymentom w prozte 1 pta*-n.v dominacji organizacji stylistycznej nad problematyką świata ludit-ki«gp w powieści Stylistycznym eksperymentom prz^cl wstaw l#fw ta potrzeby ideowej (etycznej, filozoficznej, historiozoficznej ) pn*)ny &tirj&c i tekstu. W tej płaszczyźnie ostro odróżniano styl ..srtuczny * »°m-teryesny*', nasycony „obcymi** wyrazami, ,,arty«towski*' l „nl^zrofcuinl*-lv“ od stylu „prostego**, „jednolitego**, oczywistego w intencjach zn«-r;rnlowych autom spełniając^go wszystkie warunki k tfuślć
)»»na*c, pwhizimc i tu ?«>jt?yai<t&c mtomji Te tr#jr łstety ; plttl PislfMh -w fn.«łtT* i .iZUlTłieniU lwnr»s| CftytUodś a»vlU Tw»ł»'S * Ję^>ks k«»W*t|ul»c h Iw1nq, peslftiwłoną Cłłattśw J«5*»kiiws ( | to AnalotUMU*
cllsi j-»n Jęt cłti w (I 4olkilWHj <olivtail ÓilwaUty •iyl Ultfka Jfdnih ic!<njrjił I bat akii'*,
Nlr 4pu*0b cytować wszystkich wypowiedzi tego typu iłą ich ddooiąt-k> co charakterystyczno. spotkać je muina w pracach najwybitmrj-. eh, jak drugo- i Inrcioriędnych krytyków epoki. Problemy styli-styoau* pitny, które rozwalają lrzykóvs *ki Witkacy, Fitk Nalkowikz,
» X Pj**eckl, Pnutf£> S ma»s\». ł®3*, t W, Pa? h© co-
c Ti ^ ; j-.t^ turokowa* lUeoetmralaą i napu*:Mftjfc peta® ksawtj W-
a«TU4 ukrywa *ię brak treśa* (3L Dębicki. Prom s poezja. (»,} Jbramury i k* ?rrat«ra«. War*3»wa IBS?, IU IM), I>^ategs> tez z powodu *tjrlu bakowa®® Sm*, ii., ijći.",ia.r^ Skamamlrytow tswłaaeBi Tuwuzal
** W. Pjetrzak. Rweasji Łapę ad Bartsetry Ł Saeiburj-Zir^w?, fr j IB* . r.jf.ea krytyczr^. Waiwawa 1»7 uTaiej. Mac. ł MJ- Par. Z»w#ił.łu.
s Profcuert*aij*ka iSyki ul wmów Mrrrcyjaytk pojawi* v-< eakknow r ar-irejrkarUorfa Sapeagęńt—g dozo suejsea pośmigeaS jej lont * mak-_v . aoecepcji Witkacego (V«Uz p r^eac- Tara lek WMfafcnSMe rw
ają ut segatytna© općrae c- *iy^r5jcxpytA wwawn**1 *i w afcawcatók jaę?sd. mmij -B^tarda. łnykorii; jór_r u iwaf ^daaauaą s&eSafurTfcr* <Ti^ i SB. r ~r.zjLZ.ezne ł^aetŁ* jiónr* (WcO, su 2Mj i „ałłtattflg =s ztaoc. MySsane* '* x 211. Te mtifrw zcajdsiją ssę ar — eparywase; w sartgpaya pasa*
- . •.-.ui. meta£ocy~ i są przechastawioee . *- ztj^owu deatol Mi?
jest ppwieić —~>:r—- g puarac icocspocajac? wiatfcgg łrj»6aiii . wT-bicrajł soO« rwykły, gdyż r^dzą. źe se aasćm zaCrzTayaać aarię ‘-ue r^ca <4robL5Ł2®semx» wtedj gdy izsupo powieści wymogą ecień ogassegesa %• całości** — WoT, s- 222}. W powszechnym przekacasjz mtjfrm&żSe$ xzyr-rr. wyhśeóeżkuem ^tdacfei* ś „zrozaaaierfer prozy byia wtatoc jej ap«*
:■ dainrld wymagane* łatwego kooeosowzzao wszystkich, drofecydł jtya-zs.ych elementów oozsocjś. aCzytdność” prozy polegała bowieso oa
iioici tekstowych, podczas gdy ^czytelność” poezji doptazczaźa tstrzj-'£‘-c "*w-agł na małych ornamentach języka. Cytowane niżej poiemJn wokoi .-/ ~ latach trzydziestych były z kolei świadectwem wypierania „poctjz-/ rr^odeJu lektury poezji przez tendencje epickie Por, W. Kubacki, Prńśj - siisr wspfjłczemej poezji polskiej, ^Ateneum", IP38,
%
Sistwat ety Wyka pojawiajh ^ w podobnych ^ormuScrwMi^b w ogrorr/-fł^j lkzbłe niewiele znaczących recenzji epr/kl. Stara!*n-r> ^ t* *prr**r7 ofnawiać w poprzednich rozdziałach Obserwtij^c tym raz^m z latu ptaka międzywojenna świadomość stylistyczną można pokus?!/ ^ ^ v ik-s,
t^ogólnłaś.
Kategorio stylu należy do długich oddnk/r// prrotesu hlsbyryi/rioli^-rstkirgo, ponieważ przewija si^ nieprzerwani** ptzoz wszystk * ir^ios,^ ^cs mnl« tu *topy przemian powieści: od Młodej potekl do r b.~
c7,*j wtęo niż sprawy ^psychoanalizy0, „fantastyki0 czy „av/aTigar^Vrw*v ńci* (piszę o nich poniżej), któro charakteryzują przede wszystkim pr/^ udany świadomości llt^racklc-J l»t trzy4zle»atych. Nl« ulega wątpliwości jrri zagadnl^nlp stylu (lekaykl, mc-tafor) tworzy linią dc*mafkacyjną rr»'c* dzywnj©nnej kultury literackiej. Pu obu Jej stronach rozgrywają ale b*., ulic o tultnlenne koncepcje literatury, obejmujące wszystkie* sfery ko* munlkacji narracyjnej w prozie dwudziestolecia, Ze zdecydowanej w.- k-ftzadci wypowiedzi wylania się koncepcja prozy jako ideału poprawnej )<iUzczyzny literackieJ. Niebywale powodzenia Nocy i Ąni miało w latach tmydiieatych takke motywacje atyliatyezne *•. Mimo po*zczeg6h.ycK dyśkuzj) z „treścią'* tej epopei, wszyscy byli zgodni co do jej nadzwy-v^jnej wartości stylistycznej,
Pterw>3.vm Ki tytułem da rozeloao — j.ismM Kcaarskawski _ j*rt
łw^ępgo \ ł .ciciocgi.. wyrazu tcndeiuj^irii cpritk-*r.i A w xwi*dcu j tyn. r..-i prsamian* utylu. Powie ić pi'2e*daatalroch cumH' gr^ć-t zy tj -t. - ■ wyiu.eanitn, ns pierwuy plan śrewSców srtyirtycwoych, mwego koastructw-wisos® 5 iTłCtidaryTmu, a w c^rasie wklgeiitmy Drj<-cej techniki prjs-drtiwee-. ®S aU rstresy, ktaws miały byt pr9ed»tswiaQe. Otaa styl Hąbrewskłc^:. w pływa kcssaaArw miroe se rwraSu ku pracdadcftawoSci, lea ep>ekicMm podporaaó^ kwratxiu subiektywizmu TCmzuci i jaarses dyakrecyę śacdknw artysma ^
»odelu powieści ..chcianej^. Na tle prozy Dąbrowskiej ling w jery, rrakam siua Witkacego. C.ompy. SdniłiŁ KadesiaL, 2ercxm^De^ł erę Be-rtraa wyda wady 52^ niezjoz iimiab dewiacją:
hdł awasgardow-ym i-•rmaŁizmssi. Proca IJąbrowskiej 2 jednej 5 podsyciła więc antynaodemstTczzae sassswienia kiyrykaw,. z a?jgy
* Satarh trzydziestych. srarosTyła vero^
Bzędzywojefaaęg*
^ Podcbme wysoko ocextzaz2o prasa LijcawsŁasj .ScfeŁ_r, 2arm 3
zarmeazuz- jej bżperpopra wnuść, **s*Ę?*jia>ir powacrągIzwoócl seyaszyczzaei jak ^ ^Jmagazńa „prawdziwej” eptkL
n S, Kołaczkowski, O poceżtści ląbroicskkł JJŚarchnrz*, er t
^rzedtr. w: Portrety t zarysy Iżterackźe, Warszawa IŚ6P, oęc. S. Rgaa, & 347, P^r. % Fryde, Lekcja prozy, ^Pion", 1138, nr 34. (WPS, r- 3dB 378)7 ^a^roi:.r.-rki, Blaski i nędze realizmu—, (OP. ł 341).
I