Lzęsc u. Rozwiązania i uupuwicuzi
6. Nieustalony przepływ dr, ,,
Prędkość rozchodzenia się fali uderzeniowej obliczamy z następującej zależności:
(M)
Ilustracją ruchu nieustalonego może być swobodny wypływ cieczy ze zbiornika >rzez otwór.
Przy opróżnianiu zbiorników, z upływem czasu obniża się poziom zawartej w nich :ieczy, a zatem maleje objętościowe natężenie wypływu.
Elementarna objętość cieczy, jaka ubędzie w zbiorniku w dowolnej chwili df (rys. 1-6.2):
dV=A(z)dz, (4)
Rys. 11-6.2
a odpowiadające jej objętościowe natężenie wypływu:
Q = pcA, (5)
gdzie n oznacza współczynnik objętościowego natężenia wypływu, c — średni)) prędkość wypływu w chwili dt, a A — pole przekroju otworu wypływowego.
Ponieważ
dV=Qdt, (6)
stąd
A (z) dz = pcAdt. (7)
Rozwiązując równanie różniczkowe (7), możemy wyznaczyć czas wypływu cieczy yo zbiorników o dowolnych kształtach.
I )rugą ilustracją ruchu nieustalonego może być uderzenie hydrauliczne. W wynik u natychmiastowej zmiany prędkości przepływu cieczy w przewodzie, wywołanej ii|> szybkim zamknięciem łub otwarciem zaworu, wystąpi gwałtowny dodatni lub ujemny przyrost ciśnienia Ap, wielokrotnie przewyższający ciśnienie robocze p0. Zjawisku takie nazywamy uderzeniem hydraulicznym.
Dodatni przyrost ciśnienia może być przyczyną awarii rurociągu (pęknięcia), n
IM
ujemny — tworzy lokalną próżnię, która wpływa niekorzystnie na pracę iikliidti hydraulicznego.
Zmianę ciśnienia w funkcji czasu, jaka zachodzi w chwili uderzenia hydra lilii /im i przedstawiono na rys. II-6.3.
Całkowita wartość ciśnienia panującego w rurociągu
P = Po + Ap, (8)
przy czym
Ap = -pu(c-c0), (9)
gdzie c0 oznacza średnią prędkość przepływającej cieczy w ruchu ustalonym, c — prędkość końcową (po zamknięciu lub otwarciu zaworu), a u — prędkość rozchodzenia się fali uderzeniowej.
Gdy zawór jest całkowicie zamknięty, czyli c = 0, wówczas
Ap = puc0.
Rilzie B oznacza moduł ściśliwości cieczy, E — moduł sprężystości materiału, z którego wykonano przewód, d — średnicę przewodu, a d — grubość ścianki przewodu.
Znając wartość prędkości u, możemy określić czas przejścia fali, dla rurociągu o długości /:
/ --u