497
75. Zaburrcmla dysocjocyjno
ftącę dpocjacyiną charakteryzuje występująca okresowo - od kilkunastu godzin do kilku tygodni - amnezja dysocjacyjna, przedzielona okrętami pełnego zachowania parnię* ci. W stanie fugi chorzy mogą odbywać pozornie celowe podróże poza miejsce zamieszkania tub pracy. Dbałość o siebie jest zachowana. Icst prawdopodobne, że w stanie fugi (amnezji) osoba taka ujawnia nową tożsamość, i to często w sposób pełny. Zachowanie jej może być zborne i dość sprawne, tak ze funkcjonowanie chorego może się wydawać osobom postronnym zupełnie prawidłowe. Bardzo często odbywa ona podróże do miejsc wcześniej znanych i ważnych emocjonalnie. Nagłe odzyskanie pamięci i stwierdzenie, że znajduje się właśnie w takim miejscu, są dla niej zaskoczeniem. Może to być przyczyną stanu lękowego czy reakcji depresyjnej. Okres amnezji w tym stanic jest całkowity, rzadko zdarza się fragmentaryczna pamięć, jakby wspomnienie przeżycia czegoś obcego i niezrozumiałego. Wielokrotne utraty pamięci często nie mają tak bezpośredniego związku z wydarzeniem życiowym jak w przypadku amnezji dysocjacyjnej.
Wskazówki diagnostyczne
• Stwierdzenie objawów amnezji dysocjacyjnej
• Celowe, zborne podróżowanie (kupowanie biletów kolejowych, pytanie o drogę, ku* powinie jedzenia).
• Nagle odzyskiwanie pamięci, bez żadnych działań innych osób (np. leczenia).
• Okresy normalnego funkcjonowania życiowego i zawodowego pomiędzy stanami niepamięci.
Różnicowanie
• Stan pourazowy jasny w padaczce, inne typowe objawy padaczki.
« Symulacja zaburzeń pamięci.
Zaburzenie może mieć charakter osłupienia pełnego lub niepełnego Osłupienie pełne to całkowite zahamowanie ruchowe, mutyzm, brak kontaktu z otoczeniem w jakiejkolwiek formie, odmowa przyjmowania posiłków, zanieczyszczanie się. Chory leży nieruchomo z wyrazem napięcia łub lęku na twarzy, z szeroko otwartymi oczami lub zaciśniętymi powiekami. Brakuje prawidłowej reakcji na bodźce zewnętrzne: światło, dźwięki czy dotyk. Napięcie mięśniowe, oddychanie, dość żywe reakcje wegetatywne wskazują, że chory nie śpi i że jest przytomny, choć mogą występować krótkotrwałe wyłączenia świadomości. W osłupieniu niepełnym chorzy poruszają się w ograniczonym zakresie, chodzą prowadzeni, nie przejawiają własnej aktywności; czasem utrzymuje się pełny mutyzm lub chorzy wypowiadają oderwane słowa lub fragmenty zdań cicho łub szeptem.
Wskazówki diagnostyczne
• Ustalenie wyraźnej przyczyny psychogennej, np. pizeżycia stresującego wydarzenia czy też wyraźnych problemów interpersonalnych łub społecznych.
• Brak innych zaburzeń psychicznych (schizofrenii, depresji).
• Brak cech organicznego podłoża padaczki, urazu czaszki, chorób mózgu lub zatrucia środkami o działaniu psychoaktywnym.