DSC00653

płanfctomcune (od kredy po czwartorzęd). kokkolity (szczególnie dla tr.recior/ędu) i du/c oiwomicc bcntonic/nc. lu/uliny. dla |H*rinu.

Na podstawie skamieniałości należących do innych niz wymienione gn:p> <np na podstawie ramicnionogów / gromady Articulatn. małży z rodzaju Inoctrcmus. czy koralowców z rzędu Rugosa) również ustanaw ia się poziomy biostratygraficzne. lecz mają one często charakter lokalny, co uniemożliwia przeprowadzanie na ich podstawie korelacji bardzo odległych profili w skali regionalnej bądź globalnej

Dział geologii, który rejestruje pionowe (czasowe) i poziome (geograficzne) zasięgi skamieniałości, wybiera skamieniałości przewodnie, ustanawia poziomy biostratygraficzne, określa względny wiek skał - nosi nazwę biostratygrafii. Biostratygrafiajcst częścią stratygrafii, dziedziny opisującej ciała skalne, ustalającej czasowe następstwo ich powstawania i sposób ich rozmieszczenia w przestrzeni.

Skamieniałości jako wskaźniki środowiska

Skamieniałości wskazują na rodzaj środowiska, w którym powstały zawierające je obecnie skały. Rozległy temat będzie tu zilustrowany przy pomocy kilku przykładów.

Skamieniałości organizmów morskich świadczą o tym, że skały w których one obecnie występują, powstały w morzu, zaś skamieniałości oragnizmów lądowych wskazują lądowe pochodzenie zawierających je skał.

Na podstawie skamieniałości można również wnioskować o głębokościach, temperaturach, rodzajach dna, czy zasoleniu wód w dawnych morzach.

Rośliny morskie wymagające światła (fotosynteza!) nie mogą żyć na głębokościach większych, niz dociera światło; skamieniałości icli wskazują więc na wody stosunkowo płytkie. Dotyczy to również zwierząt roślinożernych (np. wiele ślimaków), które zmuszone są zyć tam, gdzie są rośliny. Również zwierzęta, które w swym ciele zawierają symbiotyczne lotosyntczującc glony (np kolonijne koralowce z rzędu Sclcractima) wV<azu;a na niewielkie głębokości. Na płytkie wody wskazują także gąbki wapiennoszkiclctowc (zwłaszcza w przypadku obfitego występowania), a także pionowe nory wykonane przez organizmy ryjące w osadzie. wTaz 2 głębokością wzrasta również udział otwomic planktonicznych w całym zespole otwornicowym (fig 90). Obfite występowanie w skale pokruszonych muszli jest wreszcie także wskaźnikiem niezbyt głębokich wód. ponieważ niszczące muszle falc i prądy docierają tylko do niezbyt dużych głębokości. Na podstawie analogii z dzisiejszą fauną otwomic planktonicznych. która w wodach okołorównikowych jest bogata w gatunki i w osobniki, i jest złożona z form stosunkowo dużych, zaś jest nieliczna i złożona z mniejszych form w wodach zimnych, można wnioskować o temperaturze wód w morzach kredy i

Fi_g. 90. Zmienność udziału zlcpieńcowaiych i wapiennych otwomic bencowcznych oraz otwomic planktonicznych w całym zespole otwornicowym jako funkcja głębokości;

według SCHOPFa (1980).

167