DSC01399

Polecenia do teTkstv

. i. Wypisz z wiersza Morsztyna wszystkie elementy twarzy opisywanej kobiety.

2.    Wskaż wszystkie poetyckie zestawienia pojęć, których artysta użył w celu opisania wyglądu panny - w tym celu każdemu elementowi jej twarzy przyporządkuj po dwa przeciwstawne określenia. Zapisz te zestawienia w postaci równań (ze znakiem

3.    jakie są cechy wspólne elementów twarzy oraz ich określeń?

4.    Określ. 2 czego wynika przeciwstawienie zastosowane w wierszu.

5.    Wyjaśnij, na czym polega paradoks tworzący sens wiersza.

DODATKOWE ĆWICZENIA

Tworzenie własnego tekstu

Sprawdź.się na WSipnet pl

Czym jest dla poety miłość zakochaniem, flirtem czy namiętnością? Rozstrzygnij, odwołując się do poznanych wierszy poety. Uzasadnij odpowiedź.

^DIEGO VELAZQUEZ (czytaj: welaskes). WENUS ZE ZWIERCIADŁEM, 1650, National Gallery (czyta): naszjonal galeri), Londyn

Określ, na czym polega kompozycyjny koncept tego obrazu. Porównaj to przedstawienie z obrazem Rubensa Toaleta Wenus (s. 157). Wskaż różnice i podobieństwa.

Chcieli niebożęta przed Polakami uciec do nieba...

8

Ideologia sarmatyzmu w Pamiętnikach Paska

Każdy naród pyta o swe pochodzenie i najczęściej odpowiada na to pytanie, tworząc mit o świetnych przodkach. Według XVI-wiecznej historiografii polskiej obywatele Rzeczypospolitej mieli być potomkami starożytnych Sarmatów -walecznego ludu, który cenił wolność i demokrację.

PORTRET ANTONIEGO STANISŁAWA SZCZUKI,

malarz nieznany,

2. poł.XVH W._T Muzeum Pałac w Wilanowie

Sekretarz króla Jana Ul Sobieskiego nosi typowy sarmacki strój; kontusz (w kolorze czerwonym) z wyłogami spadającymi na plecy, żupan - rodzaj koszuli ze stójką - i ozdobny pas.

Jak przystało na szlachcica doby baroku, ma wąsy i podgoloną głowę. Zwróć uwagę na elementy militarne i postawę szlachcica.

GENEZA

Pamiętniki Jan Chryzostom Pasek pisał pod koniec swojego żyda (schyłek XVII w.). Dzieło pozostało w rękopisie i doczekało się wydania dopiero w 1836 r. - przeszło 100 lat po śmierci autora. Pamiętniki przyniosły Paskowi pośmiertną sławę i miano .księcia pamięt-nikarzy staropolskich”.

SARMATYZM

W XVII w. ideologią polskiej szlachty różnych wiar, języków i obyczajów stał się sarmatyzm. Jego podstawą było przekonanie o wyjątkowej roli Rzeczypospolitej - jako ostoi wolności i demokracji oraz jako spichlerza Europy. Szlachta polska szczyciła się ustrojem demokratycznym, którego filarami były wolna elekcja (każdy szlachcic osobiście wybierał króla), prawo nietykalności osobistej i liberum veto (uchwały sejmu musiały zyskać aprobatę wszystkich posłów). Dumę Polaków budziła także Rzeczpospolita jako państwo dobrobytu - potwierdzały to liczne osiedlenia się w Polsce Szkotów, Czechów czy Holendrów.

SARMACKI MES)ANIZM Wyrazem przekonania o wyjątkowości Rzeczypospolitej był sarmacki mesjanizm - ideologia, według której współcześni Sarmad to naród wybrany przez Boga. Ich misją miała być obrona chrześdjańskie j Europy przed islamskim zagrożeniem ze strony Imperium Osmańskiego (Turcji). Ze względu na to, iż Polska bezpośrednio gramczyh z tym imperium, polsko-litewskie państwo uważano za .przedmurze chrze-j śdjaństwa”. Sarmacki mesjanizm nakazywał wierzyć, że historia jest dziełem Boga, a ludzie -narzędziami jego woli. Przeświadczenie o doskonałości ustroju państwowego i wyjątkowość szlachty powodowało niechęć do zmian