DSC01429

'f' Fotos z filmu KSIĘGI PROSPERA, rei. Peter Greenawajr (czytaj: grinełej), 1991

Słynny brytyjski reżyser w filmie Księgi Prospera, nawiązującym do Burzy Williama Szekspira, odwołał si^ do symbolu Księgi. Fotos przedstawia Mirandę i jej ojca Prospera - maga i pana baśniowej wyspy.

chętnie William Szekspir, sięgali po nią też po-    BOHATER

eri baroku (np. John Donnę), którzy uważali, że j Bohaterem powieści Tokarczuk jest Markiz Księgą mogą być dało kochanki, jej oczy, twarz j podróżujący do Hiszpanii, by zdobyć Księgę, człowieka, ludzka dusza i umysł Wszystkie te i W wyprawie towarzyszy mu początkowo fi-interpretaqełączy wspólny element pragnienie    nansista de Berle (czytaj: beri), dołączają do nich

poznania intelektualnego i/lub uczudowego. j przypadkowo poznani: niemy woźnica Gau-

che (czytaj: gosz), piękna kurtyzana Weronika WPROWADZENIE DO LEKTURY    j i uczony Anglik John Burling (czytapdźonberlng).

O dążeniu do posiadania Księgi traktuje powieść j Markiz jest członkiem tajnego Bractwa Lu* Olgi Tokarczuk Podróż ludzi Księgi. Akqa utwo-    dzi Księgi. Skupia ono tych, którzy wierzą

ru rozgrywa się we Franq‘i w 1685 r - roku wy* ! w istnienie Księgi zawierającej całą prawdę gnania z tego kraju hugenotów (francuskich wy* o świecie i kryjącej w sobie nadludzką moc znawców kalwinizmu). Sprowokowany tym Księgi, „w której Bóg zapisał swą doskona* wydarzeniem protest europejskich intelektuali* łość, swój bezpoczątek i swoją nieskońao-stów wobec nietoleranq'i wyznaniowej zapocząt-    ność”. Markiz dowiaduje się, że Księga j«i

kował przemiany, które później doprowadziły do    ukryta w starym klasztorze po hiszpańską i

narodzin epoki oświecenia. W swej powieśa To- stronie Pirenejów, i wyrusza tam, by ją od-karczuk barwnie ukazuje idee i ludzi nowej epoki. I naleźć.

IpOlBCENIA DO CAŁEJ LEKTURY w y _{r< W}e Francji drogi przemierzali wygnani z kraju hugenoci. Kierowali się oni Popołudnia na północ (do Holandii, Prus), podczas gdy Markiz podróżował w przeciwną I stronę. Wyjaśnij symboliczny sens tej opozycji.

[ i Dlaczego Markiz i Weronika nie dotarli do miejsca przechowywania Księgi? Podaj | przyczyny realistyczne i fantastyczne.

i ł Odwołując się do zamieszczonych w podręczniku słów mistrza Bractwa Księgi, zinterpretuj przedśmiertną wizję, której doznaje główny bohater.

4.    Wyjaśnij symbolikę ogrodu i budowli, w której znajduje się Księga.

5.    Wytłumacz, dlaczego tylko Gauche mógł wziąć do rąk Księgę. Jakie są tego konsekwencje?

6.    Wyjaśnij, jakie, twoim zdaniem, prawdy intelektualne, emocjonalne i egzystencjalne niesie zakończenie powieści.

| Olga Tokarczuk

f Podróż ludzi Księgi (fragmenty)

| ^^owa mistrza Bractwa, skierowane do Markiza przed jego wyprawa po Księgę:

I [ij Każda książka jest odbiciem Księgi i stanowi jej odblask. Jest symbolem ludzkich prób osiągnięcia Absolutnej Prawdy i w pewien sposób wszystkie pisane przez ludzi książki są zbliżaniem I się do tej prawdy krok po kroku. Ludzie bowiem zostali obdarzeni przeczuciem, że każda rzecz,

I która wyda im się warta opisania, ma jakiś kosmiczny czy boski wymian Dlatego właśnie cier-j pliwie, jak mrówki, zbierają słowa, żeby to nazwać.

I A wszystko warte jest opisania. Nie tylko żywoty świętych, wielkie katastrofy, wojny czy mał-1 żeóstwa królów, ale także narodziny siódmego dziecka w rodzinie tkacza, żniwa w jakiejś biednej wsi, sny obłąkanej staruszki i dzień w przytułku w Mantes. Ludzie przeczuwają, że kiedy zbierze się te mniej i bardziej doniosłe zdarzenia i złoży w jedną całość, niby porozrzucane kamyki wielkiej mozaiki, życie i śmierć ukażą swoje prawdziwe znaczenie.

[2] Dlatego każda książka jest trochę jak człowiek. Zawiera w sobie pewną niezależną, żywą i dramatycznie osobną część prawdy, jest pewną wersją prawdy, heroicznym wyzwaniem rzuconym Prawdzie, żeby się ukazała i objawiła, i pozwoliła nam istnieć dalej już w błogości całkowitego poznania. A jednocześnie każda książka napisana przez człowieka wychodzi poza niego. Człowiek, który pisze książkę, przekracza siebie, bo czyni odważną próbę określenia siebie i nazwania. Sam jest tylko działaniem i chaotycznym ruchem, książka zaś określa to działanie i ten ruch, nazywa, nadaje mu sens i znajduje jego znaczenie. Jest ukoronowaniem działania.

Jeżeli więc Bóg napisał Księgę, to także przekroczył w mej sam siebie i swoje dzieło stworzenia. Zawierając w Księdze całą swoją mądrość, swój brak początku i końca, prawa świata - opisał sam siebie. Odbił się w niej jak w lustrze i zobaczył, kim jest Księga stanowi więc rozszerzenie boskiej świadomości i jest bardziej boska niż sam Bóg.