DSC00063

- 108-

— Geografia II. Człowiek gospodarzem Ziem, I

Nowoczesny przemysł wymaga me tyle dużej liczby pracowników, ile kadry od- I powiednio przygotowanej do pracy, a więc robotników wykwalifikowanych. Co wir-cęj: aby nadążyć za postępem technicznym, potrzeba nieustannego doskonalenia kadry pracowniczej. Wprowadzanie wciąż nowych technologii produkcji i wytwarzanie coraz nowocześniejszych wyrobów wymaga stałego korzystania z usług placówek naukowo-badawczych, poszukiwania wynalazków. W związku z tym zakłady, produkujące sprzęt elektrotechniczny, elektroniczny, precyzyjny, optyczny, samochodowy, lotniczy, kosmiczny, a także tworzywa i włókna sztuczne, farby, lakiery, kosmetyki, środki czystości oraz inne wyroby przemysłu elektromaszynowego [ i chemicznego, lokalizowane są w rejonach wielkich miast, gdzie skupia się kadra I naukowa i duża rzesza specjalistów z różnych dziedzin wytwórczości.

GO Zapamiętaj

Technologia - metody i procesy przemysłowej przeróbki i obróbki materiałów, a także nauka zajmująca się tymi procesami, wiedza o nich.

Kooperacja - współpraca przedsiębiorstw, polegająca na podziale pracy: jedno z nich przygotowuje elementy potrzebne do wykonania wyrobu przez drugie przedsiębiorstwo.

Wynika stąd, że przemysł ma skłonność do skupiania się w wielkich miastach, gdzie jest dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna, do której należą sieć energetyczna, wodna, gazowa, transportu i łączności. Wspólna lokalizacja ułatwia kooperację, umożliwia większy wybór kwalifikowanej kadry pracowników. Dzięki temu ob- ' niżają się koszty produkcji. Mówi się wtedy o korzyściach aglomeracji, czyli skupiania się przedsiębiorstw na niewielkim obszarze. Podobnie jednak, jak w przypadku wielkich zespołów miejskich, również koncentracja zakładów przemysłowych ' ma swoje granice. Po przekroczeniu tych granic dalszy rozwój przemysłu w określonym mieście staje się nieracjonalny i nieopłacalny. W pewnym momencie następuje ! bowiem przeciążenie infrastruktury technicznej, zniszczenie środowiska przyrodniczego, pogorszenie stanu zdrowia mieszkańców. Rosną wtedy nadmiernie koszty produkcji. Zakłady przemysłowe poszukują dogodniejszych dla siebie lokalizacji poza wielkimi aglomeracjami miejskimi.

Koncentracja przemysłu w rejonach wysoko zurbanizowanych może powodować, że pozostają rozległe obszary słabo uprzemysłowione.-w których poziom żyda ludności jest niższy od przeciętnej dla danego kraju czy regionu. Takim sytuacjom może zapobiegać polityka gospodarcza państwa. Przedsiębiorcom, którzy zdecydują się budować zakłady przemysłowe na obszarach słabiej zagospodarowanych, udziela się niżej oprocentowanych pożyczek bankowych (kredytów), przyznaje się ulgi podatkowe, umarza się częściowo lub całkowicie długi. Wokół powstałych w ten sposób zakładów przemysłowych mogą w przyszłości skupiać się kolejne, K również te, które przenoszą się z obszarów nadmiernej ich koncentracji. W ten sposób uprzemysłowienie kraju staje się bardziej równomierne.