DSC05099

HI VI w% ttp

WĘŚH9,    •    / wreszcie bąfr/M

< b ttn. JełJl rW * bjó/ił

fen pttric*i Prycza przn \* przywilejom szlachty i upo-ni-i mm */i*ihiy przewija *ię w różnych tformulo.

A4M/M h n « pr/€«łr/rni cndcgo d/it hi (J poprawie Kurczy

/*' />•>/>'• / / ii /    / nim utwierdzenie tego *amc-

«»»p»* «r/ii /• mi/ważnie j*/c nr/ęrly powinny być dostępne tylko dla szlachty?

|    | u imc i/ytarny najwyższe dostojefatwa, od ktć-

»> mli    ■ ptihln zne, wedle obyczaju i ustanowię

mih |.r /f*lk ów Mi/flajc ;m; icdynic ./I;k licie I -diis/nie. jak mc okazuje'

./i i. hr.i bowiem kontynuuje Irycz posiada majątki /•cm ku ni< zajmuje się mu rzemiosłem, ani handlem, mc ImjI/i, wio: czetpać zysków / „Karnej Rzeczypospolitej”. !’• » hm .zbieliła ponosi przecie/ ciężar obrony państwa przed nieprzyjacielem, n więc i / tego tytułu należy się jej prz. ’ tlej dzici/cnia urzędów. Myl to wyraźny ukłon w stronę • złu lity zarówno bowiem wywodzenie przywileju dzierżenia urzędów z „prawa rycerskiego" szlachty, jak i dnstizegamc tylko w posiadłości ziemskiej majątku żalu /picizonego pi/cd możliwym ryzykiem obrotu handlowego lub rzemieślniczej produkcji było typowe dla cza-•ow w który* h punkt ciężkości ustroju ekonomicznego, ''pole* /nego i politycznego opierał się na własności ziemi.

Icdnak/t posługując się najprawdopodobniej dla uspokojenia szlacheckich czytelników pojęciem „szlachty", I in' nadawał mu inną treść, aniżeli było to wówczas przy-

u\t\\ikn\ t. I, u 2 V*.

/*.•••*/.! uv»oAic. i I. % 173.

^r*^oc*^A* ***"■» ta,;

₄/anie tych dwu rzeczy. mianowKne KbcZ~ ^J‘° P⁰¹*¹*-ZaiMc. nie można się urodzić    ²

dzić szlachcicem. I jak inna jest rzeczą bv' ^m°^Żna %K v°-₅ynem uczonego, tak inna być rycerzem

Zmierzając do ograniczenia uprzywilejowanego stanowiska szlachty. Frycz zauważył niewątpliwie, ze stal ona stanem coraz bardziej zamkniętym. Szlachta pozba wiała mieszczan prawa własności ziemi, a co za tym idzie udziału w życiu społecznym i politycznym i przemieniała się powoli z rycerzy, za których się w dalszym ciągu uważała, w ziemian. Zwracał więc uwagę, że rycerzem zostaje się dopiero po chlubnym wypełnieniu obow iązków wobec ojczyzny. W ten sposób podważał jeden z najbardziej istotnych punktów szlacheckiego światopoglądu, że źródłem szlachectwa są czyny rycerskie, przede wszystkim przodków, co stanowi podstawę przywilejów dla potomków dziedziczących rzekomo ich cnoty przez sam fakt urodzenia. Takie stanowisko doprowadziło feudałów do wysunięcia tezy, że pełnia wolności jest przywilejem wyłącznie stanu szlacheckiego, który ma jedno tylko i jedynie dla siebie zastrzeżone pole działalności: służbę orężną. Teza ta sankcjonowała szlachecką supremację wobec carstw

»niższych" w hierarchii społecznej.

Podając w wątpliwość „przyrodzoną' wyższość i dzie

¹ Dzieła wszystkie, t. 1. s. 248.