Rys. 7.10. Obraz mikroskopowy ettringitu Rys. 7.11. Obraz mikroskopowy gipsu wtórnego
(powiększenie 2500 razy) (powiększenie 2500 razy)
Niebezpieczeństwo wzrasta przy częściowym zawilgoceniu betonu z możliwością parowania wody z powierzchni lub przy okresowym zawilgoceniu i wysychaniu. Następuje wówczas zatężenie roztworu, a ponadto powstają dobre warunki do krystalizacji produktów korozji.
Podczas rutynowych kontroli słupów i fundamentów około 30-letnich mostów w Wielkiej Brytanii, zauważono liczne uszkodzenia, w których rodzaj zniszczenia, choć powodowany przez jony siarczanowe pochodzące z gleby, był zupełnie inny, niż ten, który jest charakterystyczny dla powstającego ettringitu lub gipsu. Zauważono ponadto, że nowemu rodzajowi zniszczenia ulegały konstrukcje, w których do betonu zastosowano kruszywo węglanowe. Zmiany te związane były z odkładaniem się nowych form siarczanowych w istniejących wcześniej pustkach i spękaniach.
Powstanie tego typu form wiązało się z następującymi czynnikami zewnętrznymi: możliwością wystąpienia agresji siarczanowej, migracją wilgoci w konstrukcji, obecnością w konstrukcji węglanów, np. z kruszywa węglanowego, oraz niską temperaturą (poniżej 15°C). Stwierdzono, że w takich okolicznościach może dojść do powstania TSA (the thaumasite form of sulfate attack). W literaturze podaje się następującą reakcję tworzenia taumazytu:
3Ca2+ + SiOj“ + COj- + SOj" +15H20 -> 3CaO • Si02 • C02 • S03 • 15H20 (7.6)
Przebieg korozji pod wpływem różnych siarczanów jest różny. Anionem reagującym ze składnikami uwodnionego zaczynu jest zawsze jon siarczanu(VI) SO2", kationem zaś mogą być różne metale, takie jak Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Zn2+, Fe2+, Al3+, Cr3* lub grupa amonowa NH4+. Różnice w ich działaniu są zarówno ilościowe, jak i jakościowe. Odmienna szybkość korozji spowodowana jest ich różną rozpuszczalnością co pociąga za sobą różne stężenia jonów S042- i różną szybkość ich penetracji w głąb betonu. Ponadto, w zależności od kationu, powstają różne produkty reakcji, które wywierają wpływ na dalszy jej przebieg.