DSCF5365

85

rszenica

staną zniszczone przez szkodniki czy choroby. Korzenie przybyszowe zaczynają się rozwijać głównie w okresie krzewienia z kilku podziemnych węzłów pędu głównego i rozgałęzień bocznych, blisko powierzchni gleby. Każdy pęd tworzy własny system korzeniowy i może funkcjonować samodzielnie. System korzeniowy pszenicy jarej sięga do głębokości 60—90 cm, a ozimej — głębiej, niekiedy nawet do 2 m. Stopień rozgałęzienia i głębokość ukorzenienia zależą od typu podglebia, wilgotności gleby oraz zasobności w składniki pokarmowe (rys. 2.7). W fazie strzelania w źdźbło korzenie przybyszowe wydłużają się najszybciej i powstają najliczniej. Proces ten trwa do fazy kwitnienia, później obumieranie przeważa nad rozwojem. Najdłużej funkcjonują korzenie zarodkowe.

Rys. 2.7. Pokrój rośliny pszenicy zwyczajnej (Szempliński)

Źdźbła są wyprostowane, cylindryczne i gładkie, podzielone węzłami na międzywęźla. Większość źdźbeł składa się z 5 mię-dzywęźli. Pochwy .liściowe ściśle przylegają do międzywęźli i wzmacniają źdźbło, chroniąc je przed złamaniem, zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu interkalamego. Podczas dojrzewania źdźbło przybiera barwę kremową lub złocistożółtą. Wysokość roślin form ozimych waha się od 85 do 110 cm, a odmian jarych — od 90 do 100 cm.

Liście właściwe są ustawione na źdźble przeciwstawnie w dwóch szeregach oddalonych o 180 stopni. Pochwy liściowe są najczęściej lekko owłosione. Występujący u podstawy blaszki liściowej języczek jest krótki, błonkowaty, bezbarwny, o brzegu nieregularnym. Uszka bywają zazwyczaj jasnozielone, rzadziej fioletowe, u młodych roślin często omszone krótkimi włoskami, później mają nieliczne długie włoski na obrzeżu. Na powierzchni liścia znajduje się szereg podłużnych bruzdek, które tworzy tkanka miękiszowa otaczająca równolegle ułożone wiązki naczyniowe. Środkowa bruzdka wystaje na spodniej stronie liścia. Dolna powierzchnia blaszki nie jest bruzdkowana. Odmiany pszenicy wykazują duże zróżnicowanie wielkości (długości i szerokości) liści, a zwłaszcza intensywności nalotu woskowego. Niektóre odmiany mają obfity nalot woskowy na liściach, źdźbłach i kłosach, inne tylko na niektórych z tych organów. Najobfitszy nalot obserwuje się w czasie kwitnienia. Spełnia on ważną rolę w bilansie wodnym roślin.

Kwiatostanem jest kłos, który składa się z osadki i kłosków (rys. 2.8). Osadka kłosowa ma kształt falisty (zygzakowaty) i jest podzielona węzłami na krótkie międzywęźla (człony, pięterka). Każdy człon osadki jest węższy przy podstawie, a szerszy u góry, z jednej strony wypukły, a z drugiej spłaszczony lub lekko wklęsły. Osadka kłosowa w zgrubiałej, górnej części każdego pięterka kończy się włoskami o zmiennej długości. W czasie opadów gromadzi się tam woda, co może być przyczyną porastania ziarna w okresie dojrzewania, zwłaszcza