DSCF5404

2. Pszenica 123

W gospodarstwach specjalizujących się w produkcji ziarna konsumpcyjnego (jakościowego i chlebowego) technologie nawożenia pszenicy jarej programuje się na plon około 6 t/ha ziarna. Wymagania pokarmowe w odniesieniu do azotu wynoszą wtedy około 165 kg/ha. Uwzględniając azot mineralny i glebowy oraz azot z obornika zastosowanego w zmianowaniu, należy zastosować dawkę nawozów mineralnych około 75 kg/ha N. Ponieważ azot z nawozów jest wykorzystywany w 60%, stanowi to 110—120 kg N brutto. Jeśli przedplonem były zboża, to dla plonu 6 t ziarna należy zastosować aż 140—150 kg N brutto. Duże dawki przeznaczone dla pszenicy konsumpcyjnej należy dzielić i stosować w dwu, a lepiej w trzech terminach. Pierwsza dawka przedsiewna (około 50%) wpływa korzystnie na krzewistość produktywną, zwartość łanu oraz dobry rozwój źdźbła i kłosa aż do kłoszenia. Drugą dawkę (około 40%) trzeba stosować w czasie wydłużania trzeciego międzywęź-Ia. Jest ona wykorzystywana przez rośliny w czasie kłoszenia i fazy dojrzałości mlecznej. Pozostałą część azotu można użyć dolistnie w końcu fazy strzelania w źdźbło, a także po kłoszeniu w formie 5% roztworu mocznika z ewentualnym dodatkiem siarczanu magnezu. Stosując jedno opryskiwanie o objętości 250 litrów roztworu, wprowadza się około 6 kg azotu na 1 ha. Efektywność wykorzystania tak dostarczonego roślinom azotu jest jednak znacznie lepsza niż późno stosowanego azotu doglebowego. Podział dawki i późne nawożenie azotem powoduje zwiększenie zawartości białka, głównie glutelin i prolamin, a więc frakcji zapasowych tworzących kompleks glutenowy. Zwiększenie i podział dawek azotu podnoszą zawartość glutenu, a także indeks glutenu. Jest to wyraźne u odmian jakościowych i chlebowych, a nie występuje u formy paszowej (rys. 2.19).

odmiana    odmiana    odmiana

paszowa    chlebowa    jakościowa

(Jara)    (Omega)    (Sigma)

Rys. 2.19. Zawartość glutenu mokrego i wartość indeksu glutenu w ziarnie odmian pszenicy jarej o różnej wartości technologicznej (Achremowicz i in., 1995)