229
5. Jęczmień
jęczmień jest zbożem najbardziej wrażliwym na zakwaszenie gleb. Dlatego na ( llllll lżejszych reaguje na wapnowanie zwiększeniem plonu już gdy pH jest I niejsze od 5,6, a na glebach średnich, gdy jest ono mniejsze od 6,1 (tab. 5.15). Na
„jebach lekkich należy więc użyć 1,5 t CaO/ha, koniecznie w formie węglanowej, I t wapna węglanowego 40% (tab. 5.16). Na glebach kwaśnych o pH
I |ll|iprzyrost plonu ziarna pod wpływem wapnowania wynosi nie mniej niż 0,35 || j/a glebach o pH jeszcze niższym, wapnowanie warunkuje uprawę jęczmienia jareg0 i podnosi plon o 0,65-0,7 t/ha.
Tabela 5.16. Dawki nawozów wapniowych (t CaO/ha)
I Ocena potrzeb wapnowania |
Kategorie agronomiczne gleb | |||
bardzo lekkie |
lekkie |
średnie |
ciężkie | |
Konieczne |
" 3,0 |
3,5 |
4,5 |
6,0 |
Potrzebne |
2,0 |
2,5 |
3,0 |
3,0 |
Wskazane |
1,0 |
1,5 |
1,7 |
2,0 |
'Ograniczyć |
j...... |
- |
1,0 |
1,0 |
Na glebach wyługowanych z magnezu korzystniej jest zastosować nawozy wapniowo-magnezowe. Zboża, pomimo że pobierają niewielkie ilości MgO, wykazują znaczną wrażliwość na niedobór tego składnika w glebie. Szczególnie wrażliwy jest właśnie jęczmień uprawiany na słabych, kwaśnych glebach. Objawami niedoboru magnezu jest paciorkowatość chlorofilowa liści, zahamowanie krzewienia produktywnego, słaby rozwój źdźbła i kłosa oraz niska zawartość MgO w suchej masie części nadziemnych. Zastosowanie w takich warunkach pod przedplon, a nawet bezpośrednio przedsiewnie magnezu w nawozach wapniowo-magnezowych bądź magnezowych powoduje dwukrotny przyrost plonu ziarna. W warunkach niedoboru magnezu także dolistne stosowanie wodnego roztworu siarczanu magnezu jest bardzo plonotwórcze.
Jęczmień browarny wymaga innego nawożenia azotowego niż pastewny. Ponieważ w tym przypadku duża zawartość białka w ziarnie jest niepożądana, nie stosuje się podziału dawki azotu, nawożenia pogłównego i dolistnego tym składnikiem, gdyż wszystkie te sposoby oddziałują białkotwórczo.
Poziom przedsiewnego nawożenia azotem powinien być taki, aby zapewniał wysoki plon ziarna z efektem tzw. rozcieńczenia białka. Po przedplonach okopowych, np. po buraku, plon 4 t ziarna można uzyskać już przy nawożeniu 30-40 kg N/ha. Większe dawki na tych stanowiskach powodują pogorszenie cech fizycznych ziarna 'zawartości białka. Po przedplonach zbożowych dawki azotu można zwiększyć do '0-60 kg N/ha, stosując je tylko przedsiewnie.