DSCF5621

332

F. Ceolarek, K. Zarzecka

W fazie kwitnienia rośliny mają bardzo duże zapotrzebowanie na wodę, i składniki pokarmowe. Część nadziemna w tym okresie jest już całkowicie rozwal nięta, a po przekwitnięciu następuje stopniowe zmniejszanie ciężaru naci proujfl dzące aż do jej obumierania. Obfitość i długość czasu kwitnienia oraz. tworzenia WM owoców zależy od cech genetycznych odmiany, a w dużym stopniu także od czy^ ników środowiskowych.

Dojrzewaniu towarzyszy stopniowe zasychanie naci i zwiększanie masy boM w wyniku przemieszczania się do nich asymilantów nagromadzonych w częściach nadziemnych roślin ziemniaka. Pod koniec okresu dojrzewania procesy życiowe |9 ograniczone do minimum i zostaje zahamowany wzrost roślin. O liczbie wytworzonych bulw decydują warunki w początkowym okresie wegetacji, natomiast ich wielkość i skład chemiczny kształtują czynniki środowiskowe w okresie od kwitnienia do końca wegetacji.

1.6. Wymagania klimatyczne i glebowe

1.6.1. Wymagania klimatyczne

Klimat Polski jest określany jako kontynentalno-morski i ma cechy przejściowe, j W zachodniej części kraju silniej zaznacza się wpływ klimatu morskiego, a we j wschodniej - klimatu kontynentalnego. Przejściowość klimatu ujawnia się jednak przede wszystkim w dużych wahaniach warunków pogodowych w poszczególnych latach. Temperatura i opady są czynnikami, których poziom wywiera istotny wpływ j na rozwój, plonowanie i cechy jakościowe ziemniaka.

Ziemniak należy do roślin o umiarkowanych wymaganiach termicznych. Części nadziemne tej rośliny obumierają w temperaturze niższej od -1,5 °C. W przypadku uszkodzenia części nadziemnych przez przymrozki wiosenne szybko wyrastają no- | we pędy, ale opóźnia się rozwój roślin i może obniżyć się plon. Po jesiennych przymrozkach nowe pędy nie odrastają. Bulwy nieokryte są uszkadzane już w tem- j peraturze od -0,7 °C, a znajdujące się głęboko w glebie wytrzymują znacznie niższe temperatury. Optymalną temperaturą gleby do rozpoczęcia sadzenia (Roztropowicz, 1995) jest 7-8 °C na głębokości 10 cm. Niższa temperatura znacznie wydłuża okres od posadzenia do wschodów (w przypadku odmian wczesnych o 10-12 dni), w czasie którego kiełki są narażone na porażenie rizoktoniozą. W Polsce południowo--zachodniej już w pierwszej połowie kwietnia temperatura jest odpowiednia do sadzenia, a w północno-wschodniej — na przełomie kwietnia i maja. Optymalna temperatura zawiązywania i wzrostu bulw wynosi od 15 do 20 C, przy czym najbardziej korzystny jest układ: około 20 °C w ciągu dnia i 14-15 °C w nocy. Zarówno temperatury niższe od 10 °C, jak i wyższe od 25 °C wpływają hamująco na