485
4. Marchew
Pielęgnację marchwi obecnie upraszcza się dzięki użyciu herbicydów (tab. 4.4), a sposób ich stosowania zależy od układu warunków siedliskowych i pogody, zwłaszcza temperatury.
Pielęgnowanie marchwi ma na celu także zwalczanie chorób i szkodników. Groźną chorobą jest zgorzel siewek powodowana przez różne gatunki grzybów. Zapobieganie polega na zaprawianiu nasion zaprawą nasienną T, zaprawą T zawiesinową. Poleca się stosować Dithane M-45 80WP, Dithane 75 WG w ilości 2-5 g lub Manconex 80 WP, Penncozeb 80WP 2-5 g bądź Dithane 455 SC, Penncozeb 455 SC 5 ml na I kg nasion i niedopuszczaniu do wytworzenia się skorupy glebowej.
W okresie wegetacji pojawia się pstra karłowatość marchwi - choroba wirusowa hamująca wzrost liści, na których występują plamy o barwie od żółtoczerwonej do brunatnoczarnej. Rośliny porażone tą chorobą źle plonują. Główny sposób jej zapobiegania polega na niszczeniu za pomocą preparatów chemicznych mszyc i owadów przenoszących wirusy z roślin chorych na zdrowe, a także niszczeniu marchwi dzikiej. Groźnym szkodnikiem jest mszyca marchwiowa ondulująca {Semia-phis dauci F.) powodująca szczególnie duże straty w latach suchych. Wysysa ona sok z liści, które skręcają się; żeruje także na nasiennikach, powodując skręcanie pędów. Obniża to plony korzeni i nasion. Opryskuje się rośliny po stwierdzeniu pierwszych skręconych liści lub obecności mszyc preparatami: Basudin 25 EC - 1 I, Basudin 600 EW 0,4 1, Bi 58 Nowy 0,8 1, Owadofos 540 EC 0,9 1, Pirimor 25 WG 0,5-1 kg lub Pirimor 500 WG 0,25-0,5 kg na 1 ha.
Znaczne szkody wyrządzają także larwy połyśnicy marchwianki (Psila rosae Fabr.), które żerują w korzeniu, drążąc w nim kanały. Ogonki liści roślin porażonych żółkną, a blaszki liści czerwienieją i zasychają. W związku z tym, że odmiany późne są atakowane przez dwa pokolenia połyśnicy (od maja do lipca i w jesieni), wyrządzane szkody mogą być bardzo duże. Zwalcza się muchy w okresie ich lotu, tzn. w drugiej połowie maja do początku czerwca i w drugiej połowie lipca do początku sierpnia. Przeciwko połyśnicy opryskuje się rośliny preparatami, takimi jak Basudin 25 EC, Owadofos płynny 540 EC 0,9 I na 1 ha lub innymi wg IOR.
Uciążliwymi szkodnikami marchwi, zwłaszcza gdy często uprawia się ją po sobie, są mątwiki korzeniowe (Meloidogyne sp.). Ich larwy wnikają wiosną do korzeni, gdzie dojrzałe samice składają wewnątrz tkanek jaja. Objawem zaatakowania rośliny przez mątwika jest pojawienie się na korzeniach narośli, przy czym liście żółkną i obumierają. Wiele larw wychodzi z korzeni do gleby i zimuje. Znanym sposobem zapobiegania mątwikom jest uprawa marchwi nie częściej niż co 3-4 lata na tym samym polu.
Zbiór marchwi przypada najczęściej na drugą połowę października. Marchew jest odporna na przymrozki, dzięki czemu przyrost jej masy następuje aż do późnej jesieni. Marchew przeważnie zbiera się w ten sposób, że korzenie wyoruje się z gleby wraz z liśćmi, a następnie po zebraniu z pola są one ręcznie ogławiane, przy czym pozostawia się ogonki liściowe długości około 2 cm.