DSCF6670

I-■■

°5gom^ryczn«    oumoryczne

I-1 I-1 l_I

pokpodtaln*    oligopodialne    apodialno

t-.."    ___I I_I

eucałahczn*    acefaliczne

Ryc. 20. Typy larw owadów; na podat. Jacobs i Seidel 1975, zmieńieone

specyficznie, gdzie w zasadzie większość ciała larwy to puszka głowowa, zaś pozostałe segmenty śą w różnym stopniu zredukowane. Biorąc pod uwagę Ilość segmentów wchodzących w skład ciała larwy, obecność bądź brak odnóży odwłokowych oraz obecność bądź brak dobrze wykształconej puszki głowowej można opisać większość larw owadów z grupy Hołometaboła, (tzn. o przeobrażeniu zupełnym) wg schematu zamieszczonego na ryc. 20.

Ryc. 21. Nadprzeobrażenie na przykładzie chrząszcza Epicauta erytrocephala (majkowale Meloidael; a) łriungullms; b—d) larwy czerwiowale: et poczwarka wolna; f) imago; na podst. Razowski 1987 i Bej-Bienko 1976, zmienione

Czasami różnice pomiędzy poszczególnymi stadiami larwalnym) są bardzo znaczne, może też występować dodatkowe stadium spoczynkowe. Mamy wtedy do czynienia z nadprzeobrażemem (hipermetamorfozą); zjawisko to występuje np. u chrząszczy z rodziny mąjkowatych (Meloidae), gdzie pierwsze stadium larwalne zwane triungulinus jest bardzo ruchliwe, zaś kolejne są niemal nieruchome (ryc. 21}

Stadium poczwarki właściwe jest owadom o przeobrażeniu zupełnym Wyróżnia się dwa zasadnicze typy poczwarek: poczwarkę wolną [pupa libera) oraz poczwarkę zamkniętą [pupa obtecta); dodatkowo wyróżnia się także tzw poczwarkę baryłkowatą, czyli bobówkę (pupa coarctaia). Innym sposobem zaklasyfikowana poczwarek jest wyróżnianie dwu ich grup: pupa dectica—poczwarka wolna, o ruchliwych żuwaczkach (np. siatkośkrżydló, chruściki) oraz pupa adectica — poczwarka, której źuwaczki (o ile występują) są nieruchome (muchówki, błonkówki, chrząszcze). W grupie tej wydzielane są: pupa obtecta oraz pupa exarata (poczwarka wolna) z dwoma typami— pupa libera oraz pupa pharata coarctaia (bobówka)—ryc. 22.

Poczwarka wolna charakteryzuje się ściśle przylegąącyrm do ciafa zawiązkami skrzydeł, czułkami i odnóżami okrytymi indywidualnymi futerałami z cienkiej błony, jednak nieprzyrośniętymi na całej dugości do dała ani nieokrytymi szczególnie sWrzastą bądź usztywnioną błoną. Często poczwarki takie są dość ruchliwe, jednak ich zdolności do przemieszczania się są dość ograniczone. W naturalnym środowisku poczwarki wolne są zazwyczaj ukryte: w drewnie, pod korą, w tkankach roślin, glebie, itd.

Poczwarki zamknięte pokryte są twardą okrywą otulającą cale Ich dato, łącznie z czułkami, skrzydłami i odnóżami. Poczwarki takie są mato ruchliwe, bądź w ogóle się nie poruszają. Często nie są one ukryte, lecz wiszą przymocowane np. na pędach roślin. Czasami są jednak również osłonięte kokonami i ukryte w rozmaitych miejscach.

65