DSCF6740

C=o

JTaL

ir

fVJQL,

ośmioboczny ") Mion

dziedziniec jf ] z fontanną Jj :

448    Po lewej. James Wyatt: fasada Dodington Park (1798-1813) w hrabstwie Avon

449    Wyżej. James Wyatt: Sala Kopułowa w Heaton Hall (ok. 1772), Manchester

450    Niżej. James Wyatt: plan Fonthill Abbey (1796-1812), Wiltshire

go. Pierwsze opracowanie Wyatta w tym stylu - poprzedzające tego typu dzieła Adama - pojawia się w jego świątyni na wyspie na Tamizie w ogrodach Fawley Court, Buddng-hamshire (1771). Dekoracja tej świątyni, z figuralnymi medalionami oraz tabliczkami malowanymi na czarno i czer-wonobrunatno na jasnym zielonkawym podłożu, została zainspirowana barwnymi planszami z Colleclions of Ertgrtwings ofAncient Vases (Zbiory sztychów starożytnych waz; cztery tomy, 1766-1770) Sir Williama Hamiltona.

W latach osiemdziesiątych Wyatt tworzył równie znakomite wnętrza, a w następnej dekadzie wzniósł dwa wspaniałe domy wiejskie: Castle Coole w hrabstwie Fermanagh w Irlandii i Dodington Park w hrabstwie Avon w Anglii. Castle Cool jest regularnym, symetrycznym dziełem o pal-ladiaóskiej genezie, ale Dodington (1778-1813) wyznacza nowy kierunek ku swobodnej asymetrii, która miała stać się charakterystyczną cechą architektury regencyjnej. W fasadzie dominuje kolosalny koryncki portyk (porte-cochćre)

0    - można powiedzieć - rzymskiej skali, ale jest on zrównoważony przez ćwierćkolistą cieplarnię nieco niespodziewanie prowadzącą do kopułowej kaplicy na planie centralnym. Jest zdumiewające, że Wyatt w tym samym czasie, kiedy budował Dodington, pracował też nad jedną z najbardziej znamiennych dla XVIII stulecia wiejską rezydencją, nad „gotyckim" Fonthill Abbey (nie istnieje), Wiltshire,. wzniesionym w latach 1796-1812 dla ekscentrycznego estety i poety markiza Williama Beckforda. Fonthill Abbey miał przypominać średniowieczny klasztor. Kształt „opactwa" łączył jakby dwie średniowieczne budowle - zamek

1    katedrę. W domu tym asymetria pojawiła się na niespotykaną skalę, a nieregularny krzyżowy plan zbiegał się w środkowej ośmiobocznej wieży o tak oszałamiającą wy-