DSC07061

Z przeprowadzonych analiz I oceny końcowe]¹⁴⁰ wynikają następujące wnioski:

-    w połowie analizowanych wsi najważniejszym elementem byl układ przestrzenny (3pkt.)l

-    zabudowa była elementem ważnym (ocena 3 pkt.) w 19 wsiach, tj. w 40% badanych miejscowości; podobnie zieleń;

-    wody powierzchniowe (ocena 3 pkt.) były istotne jako zauważalny element w przestrzeni w 16 wsiach, tj. w 33% badanych jednostek osadniczych;

-    najgorzej wypadła ocena placów i skwerów (miejsc wspólnych), ponieważ zaledwie w 3 miejscowościach (6,3 %) takie obiekty otrzymały najwyższą, trzypunktową ocenę.

Należy zauważyć, że żadna z miejscowości nie uzyskała maksymalnej punktacji (3 punkty) we wszystkich pięciu kategoriach. Jedynie w 6 jednostkach wiejskich występowały cztery elementy (kategorie), którym przypisano maksymalną liczbę punktów. We wszystkich przypadkach za najważniejszy element wpływający w sposób zasadniczy na wartość danego miejsca uznano układ zabudowy. Pozostałe kategorie, z punktacją mniejszą niż 3 punkty, rozkładały się różnie, np. na wizerunek Pilszcza negatywnie wpływa stan istniejącej zabudowy’⁴', dla Przysieczy ważnym elementem jest zieleń i jej właściwe pielęgnowanie¹⁴². W pozostałych przypadkach (w 4 na 6 wsi) o wizerunku wsi decydowały miejsca wspólne: place i skwery, których sposób zagospodarowania jest niezadowalający lub wręcz zły.

w

Na tym etapie prac nie można jednoznacznie stwierdzić, czy wyróżnienie i wskazanie cennych elementów zagospodarowania wsi miało wpływ na działania mieszkańców, czy też nie, gdyż w większości przypadków czas, jaki upłynął od momentu przekazania opracowań, do chwili dokonanej oceny, był zbyt krótki. W pojedynczych przypadkach zdarzały się sytuacje, kiedy nie uwzględniano wytycznych zawartych w opracowaniach, co prowadziło do powstania chaosu w przestrzeni zamiast jej porządkowania, np. popsucie wjazdu do wsi na skutek usytuowania budynku mieszkalnego, który postawiono poza linią zabudowy i nie dopasowano jego formy do pozostałych budynków w pierzei ulicy lub wprowadzenie elementów malej architektury, które nie mają nic wspólnego z charakterem wiejskim.

Drugi etap analiz dotyczył tematyki wszystkich koncepcji projektowych wykonanych dla miejscowości (tab. 2, kolumna 5) oraz stopnia ich realizacji do jesieni 2008 r.

Z przeprowadzonych zestawień wynika, że w ramach opracowań wykonano 62 koncepcje projektowe dla 48 wsi. W 37 miejscowościach była to jedna koncepcja, w 8 wykonano po dwie koncepcje projektowe, w dwóch (Biedrzychowice i Skorochów) zaproponowano po 3 rozwijania dotyczące różnych miejsc, natomiast w jednej miejscowości - Żyrowej opracowano kompleksowo zagospodarowanie wszystkich otwartych przestrzeni, co ujęto jako projekty zagospodarowania 4 wnętrz urbanistycznych.

Wszystkie wykonane projekty podzielono na następujące grupy tematyczne: otoczenie obiektów, skwery lub place, miejsca spotkań, boiska, parki, otoczenie zbiornika wodnego.

W poszczególnych grupach tematycznych zrealizowano następujące liczby projektów:

•    zagospodarowanie placu lub skweru (22 koncepcje projektowe),

•    miejsca spotkań (12 koncepcji projektowych),

•    otoczenie obiektów usługowych (11 koncepcji projektowych),

•    zagospodarowanie boiska z zapleczem (8 koncepcji projektowych),

•    otoczenie zbiornika wodnego (5 koncepcji projektowych),

•    zagospodarowanie parku (4 koncepcje projektowe).

Proces izolacji, zamykania się ludzi w obrębie czterech ścian czy w granicach własnej działki nie do końca, na szczęście, utrwalił się w świadomości mieszkańców wsi. Potrzeba kontaktu z sąsiadem, rozmowy, wymiany poglądów pozostaje i na to należy zwracać uwagę przy kształto-

¹⁴⁰    Dokonana autorska ocena końcowa może być subiektywna; powstała na bazie wieloletnich doświadczeń autorów niniejszej pracy, dla których wieś to nie tylko zabudowa i jej otoczenie, ale również bagaZ doświadczeń i tradycji pokoleń. To również chęć zachowania tego wszystkiego, co pozostało, co daje się uratować i zachować, przy przekazywaniu innym pokoleniom.

¹⁴¹    Pilszcz to wieś leżąca na południu województwa opolskiego w gminie Kietrz, o wyjątkowym układzie przestrzennym, gdzie środkiem doliny płynie potok Ostra. W chwili obecnej większość zabudowy już nie istnieje, budynki, które się zachowały, wymagają natychmiastowego remontu, a wprowadzana nowa zabudowa odbiega w znacznym stopniu od wzorców, które utrwaliły się tutaj przez wieki. Zob. m.in. rozdz. 3.32.

¹⁴¹ Wzdłuż głównej ulicy tej miejscowości rosły lipy. Przepiękna aleja starych drzew. W ramach porządkowania przestrzeni wsi podjęto decyzję o ich usunięciu - argument: zasłaniają ogródki i jesienią zrzucają liście. Niestety, część z nich została wycięta. Likwidację lip wstrzymano w momencie podjęcia prac nad planem rozwoju miejscowości, który wykonywali pracownicy naukowi i studenci Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocta-wiu.

180