12 Układ ntn*<owy i hormonalny. Integracja I kontrola
9
K
Układ nerwowy t hormonalny. Integracja I kontrola 13
Przeczytaj poniższy tekst z BIOLOGU Solomona i in„ a następnie odpowiedz na pytania.
Fizjologia bólu nie jest do końca poznana. Peptyd. znany pod nazwą substancji P, działa jako neuroprzekainik, czyli jako modulator aktywności neuronów, które przewodzą impuls bólu do rdzenia kręgowego i mózgu. Składniki opium, takie jak np. morfina, mają działanie znieczulające. Ich aktywność polega na blokowaniu uwalniania substancji P. Organizm ma swój własny system kontroli bólu. Mózg i przysadka mózgowa uwalniają peptydy znane jako endorfiny, mające znacznie silniejsze działanie przeciwbólowe niż silne środki morfinopodobne. Peptydy te, podobnie jak niektóre składniki opium, znoszą uwalnianie substancji P w neuronach przewodzących impulsy bólowe. (...)
Niektórzy neurobiolodzy sądzą, że mechanizm leczniczego działania akupunktury polega na pobudzaniu aktywności endorfui. Od tysięcy lat akupunktura stosowana jest w terapii przeciwbólowej. (...) Są dowody na to, że igły stosowane w akupunkturze pobudzają nerwy w głębszych pokładach tkanki mięśniowej, co z kolei pobudza przysadkę mózgową i niektóre obszary mózgu do wydzielania endorfin.
a) Jaką funkcję w odczuwaniu doznań bólowych przypisuje się substancji P?
.. .£cJLt9. . jyi M.óWfić-LAIćA/.C.f:...
f* ...ł.Wf. //. f... Mm..«4r... tefc. <yy rt.
b) Na czym polega przeciwbólowe działanie morfiny? ? z. cy^ ”
f&Auf,.. JZU&2..ęVM.&7...K-s.................
c) Jakie substancje pochodzenia wewnątrzustrojowego działają silniej niż morfina?
1 [ .%¥r-••••••.......................................
d) Na czym prawdopodobnie polega przeciwbólowe działanie akupunktury?
Jj ludYflsĄ.r.PM.ojy{o^ £ ę1(J /'......[_
§| .....M.w.wUS...%.
V\ hW.cwiŁ</L mm tsK.i«q cS&f »—M
10. Które z wymienionych narządów (1, U, III) łączą się z ośrodkowym układem Ig? wym poprzez autonomiczny układ nerwowy?
D*- ^ Jf f
mięsień biceps, U. gruczoł ślinowy, /EL. serce. ^ ^
a)iin, b)nim, g^uni, d) i. n i m. °^°
Bj Część współczulna autonomicznego układu nerwowego nie jest odpowiedzialna za: a) wzrost przepływu krwi do mięśni,
H b) przyśpieszenie pulsu,
A | podwyższenie stężenia glukozy we krwi,
I I ^ vjtoaganuPwydziclania enzymów trawiennych.
Podczas badania osoby, która uległa wypadkowi drogowemu, okazało się, te jej stopa jest wrażliwa na dotyk, ale osoba ta nie może nią poruszać. Przy założeniu, te żadna z kości ani żaden z mięśni nie uległ uszkodzeniu określ, które elementy łuków odruchowych w nodze mogą być przerwane.
i
i
m
IV
I
1
a) Hub U, b) ID lub IV, c) I lub IV, d) 1,11, III 1IV.
Na schemacie półkuli mózgowej (rys. 9) pokoloruj obszary odpowiadające: ( korze czuciowej (na żółto),
- korze ruchowej (na czerwono),
- korze słuchowej (na niebiesko),
- korze wzrokowej (na zielono),
- korze węchowej (na szaro).
Rys . 9
\
Poniższe stwierdzenia dotyczą funkcjonowania układu nerwowego. Jeśli uważasz, że dane stwierdzenie jest prawdziwe, otocz kółkiem znajdującą się przy nim literę P, a jeśli fałszywe - otocz kółkiem literę F.
a) |
Kuma jest śmiertelną trucizną, która blokuje przepływ impulsu nerwowego przez synapsy nerwowo-mięśniowe. |
P/F |
b) |
Lewa półkula mózgowa kontroluje lewą stronę ciała. |
P/F |
c) |
Neuron ruchowy przewodzi impulsy w kierunku od ośrodkowego układu nerwowego do efektom. |
P/F |
| |
Ośrodkowy układ nerwowy kontroluje działanie łuków odruchowych- |
P/F |
;ź nu iflBB |