DSCN0429

i ri-zn skomplikowane, i są stosowane łącznie “ffg u™z,».««cymi prowadzenie przebija*, i *.

kładne umiejscowienie otworow.

Rys. 94. Podkład-    Rys. 95. Kształt przebijaka

ka do przebijania

6. Gwintowanie

Gwintowanie, czyli nacinanie gwintów, jest to czynność, dzięki której na okrągłym pręcie lub w okrągłym otworze powstają rowki i występy ułożone wzdłuż linii śrubowej. Rowki nazywamy wrębami, a występy — zwojami. Rysunek 96 wyjaśnia powstawanie linii śrubowej.

Rys. 96. Rozwinięcie linii śrubowej gwintu

Gwinty różnią się pomiędzy sobą zarysem, skokiem i średnicami. Do podstawowych zarysów zaliczamy: trójkątny, prosto-kątny, trapezowy, trapezowy niesymetryczny i okrągły (rys. 97). Do śrub złącznych najczęściej są stosowane gwinty o zarysie trójkątnym natomiast gwint prostokątny i trapezowy stosujemy przypadku przenoszenia ruchu za pomocą śruby i nakrętki, np. śruby pociągowe w tokarkach i prasach. Gwinty dzielimy ponadto na prawozwojne i lewozwojne oraz • a Zakręcanie nakrętki i wkręcanie śrub ^JCdn°' ‘ wielokrotne, odbywa się w kierunku zgodnym z kierml'"¹³™' ^prawozwojnymi zegara, a z gwintami lewozwoinvmi ^{m rUchu} wskazówek

^v°jnymi vv przeciwnym kierunku.

Gwint charakteryzują następujące wielkości (rys. 98):

1.    Skok gwintu P, tj. wzniesienie się linii śrubowej po pełnym okrążeniu walca, mierzone wzdłuż tworzącej walca.

2.    Kąt zarysu gwintu 2a.

3.    Średnica wewnętrzna d₃ — czyli średnica walca, na której jak gdyby są nawinięte zwoje. Rdzeń jest to część sworznia, która nie została naruszona narzędziem nacinającym gw int.

4.    Średnica zewnętrzna d — czyli największa średnica gwintu, mierzona na wierzchołkach zwoju prostopadle do osi śruby, np. w gwincie oznaczonym jV120 średnica d — 20 mm.

5.    Średnica podziałowa d* czyli średnica mierzona na połowie

głębokości rowków śrubowych.    , _{h 7}łaczne sa

najbardziej rozpowszechniony P jM    Rozróżniamy dwa

ce, w których podano cechy ch« . y ^ (_PN-60/M-02013) oraz rodzaje gwintów trójkątnych: m y _pN/M-02026). Różnią się calowe (Whitwortha — PN-54/N -    - _skokienl j wymiarami,

one między sobą kątem zarysu