Rysunek 1.61. Najczęściej stosowane kształty nadlewów: Rysunek 1.62 Nadlewy:
a) walcowy okrągły otwarty, b) walcowy owalny otwarty, a) poprawny, b) zbyt niski
c) stożkowy otwarty, d) walcowo-kulisty zamknięty górny
(umieszczany na poziomej powierzchni odlewu),
e) walcowo-kulisty zamknięty boczny, f) półkolisty otwarty,
g) kulisty zamknięty
a na górnej powierz- I wyprofilowanego jej I •asilenie praktycznie I w odniesieniu d0 I
jdlewów staliwnyił bnie rozpoczyna się I □adlewu dla ściany dniej krzywej z osią i jak dla elementów ących kształtu ścian ul elementu w takiej I grubość. v otwartego wynosi
> cieplnych
przyległej do lokal / wpisanych, zilust-a i nie zawsze daje j dwuwymiarowość, I ■ przegrzewania się mego węzła, ległych do lokalnego (zazwyczaj tennkz-tak, aby jej modni otrzeby pogrubiania I trakcję pogrubienia
S zwiększającego ooW i do lokalnego węda J4J moduł przekroją powinien wynosić l^H
Nadlewy mogą byt ia przez formę, M
pokrywa się z górną powierzchnią formy, lub zamknięte, tj. położone w głębi formy. Należy zwrócić uwagę na następujące cechy geometryczne nadlewów:
1. Nadlewy walcowe okrągłe (rys. l.óla) i owalne (rys. 1.61b) oraz zamknięte półkuliste (rys. 1.61c, d) powinny mieć wysokość w granicach od 1 do 2 średnic (lub większego wymiaru podstawy dla nadlewów walcowych owalnych). Optymalna wysokość tych nadlewów jest trudna do określenia z uwagi na złożoność procesu krzepnięcia w układzie zasilana część odlewu-nadlew. Na rysunku 1.62 przedstawiono wadę odlewu powstałą w wyniku zastosowania zbyt niskiego nadlewu (jama skurczowa sięga do wnętrza odlewu).
2. Nadlewy owalne mają w podstawie na ogół nie elipsę, lecz figurę składającą się z dwóch odcinków prostych i dwóch połówek okręgu. Nadlewy otwarte mają zwykle powierzchnie boczne zbieżne ku dołowi, zamknięte zaś — zbieżne ku górze.
3. Nadlewy zamknięte powinny mieć ostre wcięcia wchodzące w głąb nadlewu z górnej jego powierzchni. Wcięcia te wykonuje się często przez umieszczenie w formie specjalnych małych rdzeni Znaczenie tych wcięć wynika z analizy zjawisk ciśnieniowych zachodzących w formie podczas krzepnięcia odlewu. W przypadku nadlewu zamkniętego bez wcięcia, jak na rys. 1.63, mamy do czynienia z następującą sytuacją. Odlew zaczyna krzepnąć, tworząc na swej powierzchni warstewkę stałą (tzw. naskórek), z wyjątkiem tych miejsc, gdzie masa formierska tworzy ostry klin, łatwo się przegrzewający. W krzepnącym i kurczącym się metalu powstaje podciśnienie, a bezpośredni kontakt ciekłego metalu ze ścianką formy w narożach powoduje wciskanie powietrza pod ciś-