Obraz
0 4

Pamiętaj: Rysunek najpierw kreślimy ołówkiem, a dopiero potem tuszem.

Pisaki. Najczęściej stosowanym przyrządem do kreślenia tuszem jest rapidograf (rys. 2-3). Nazwę tę wymyślono w firmie, która pierwsza wyprodukowała pisak umożliwiający kreślenie tuszem linii o stałej grubości (prototyp powstał w 1953 r.). Choć wielu innych producentów przyborów kreślarskich oferuje podobne pisaki do tuszu, często określając je własnymi, firmowymi nazwami, to w języku potocznym przyjęła się nazwa rapidograf.

Najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest zwykle zestaw trzech lub czterech pisaków, choć dostępne są także większe zestawy. W skład kompletu wchodzą pisaki kreślące linie o różnej grubości (od 0,13 do 2,00 mm). W zestawie rapidografów znajduje się często nasadka do łączenia pisaka z cyrklem.

Przygotowanie rapidografu do pracy polega na napełnieniu zbiorniczka tuszem kreślarskim. Przed dłuższą przerwą w kreśleniu zaleca się usunięcie tuszu z rapidografu, może on bowiem zaschnąć i uniemożliwić późniejszą pracę. Jest to ważne zwłaszcza w odniesieniu do rapidografów, którymi kreśli się cienkie linie.

Kreślenie rapidografami często wydaje się żmudne i pracochłonne, dobrze więc wiedzieć, że jeszcze nie tak dawno w powszechnym użyciu były grafiony^m i graf osy ^ (rys. 2-3). Posługiwanie się nimi wymagało znacznie większego nakładu pracy i częstego czyszczenia.

Rys. 2-3. Przybory do kreślenia tuszem: grafion (u góry), grafos (w środku) i rapidograf (na dole) - fot. Grażyna Bryk/WSiP

¹¹¹ Znaczenie wszystkich stów i pojęć wydrukowanych czcionką pochylą i oznaczonych małym symbolem OJ objaśniono w słowniczkach znajdujących się na końcach rozdziałów (np. objaśnienie pojęć grafion i grafos - w punkcie 2.4 na str. 24).

Inne przybory kreślarskie. Przymiary liniowe, czyli linijki, zwykle z podzialką o dokładności 1 mm, służą do odmierzania długości odcinków i rysowania linii prostych. Najczęściej są wykonane z plastiku (najlepiej przejrzystego, aby nie zasłaniały rysunku) lub metalu, a dawniej także z drewna.

Przykładnica to długa linijka z przejrzystego tworzywa sztucznego lub drewna zamocowana na rolkach do deski kreślarskiej (zwanej przykładnicą rolkową - rys. 2-1) albo równie długa tzw. linijka z prowadnicą (patrz rys. 2-14), wykonana z metalu lub drewna. Linijka z prowadnicą ma kształt litery T. Prowadnica lub rolki pomagają przesuwać ją równolegle wzdłuż dłuższego boku deski, co umożliwia rysowanie linii równoległych. Gdy na przykładnicy oprzemy trójkąty kreślarskie, wówczas możemy rysować równoległe linie pod kątem (patrz rys. 2-14).

Na stacjonarnym stanowisku kreślarskim o wiele wygodniejsza jest przykładnica rolkowa. Przykładnicę w kształcie litery T trudno jest utrzymać we właściwej pozycji w czasie kreślenia.

Trójkąty kreślarskie (rys. 2-4), czyli ekierki, są produkowane z podobnych materiałów jak linijki i tak jak one mają naniesioną podziałkę. Najczęściej produkowane i używane są komplety trójkątów z kątami 45°, 45°, 90° oraz 30°, 60°, 90°. Wzajemne zestawienia tych dwóch trójkątów dają możliwość rysowania linii nachylonych pod różnymi kątami np. 30° + 45° = 75°, 60° -45° = 15°.

Rys. 2-4. Trójkąty kreślarskie (fot. Grażyna Bryk i Małgorzata Kozioł/WSiP)

Skalówka\ to rodzaj linijki, zwykle o przekroju podobnym do trójkąta równobocznego (rys. 2-5) z różnymi podziałkami naniesionymi po obu stronach każdej z trzech krawędzi, np. 1:10,

Przyrządy oznaczone w tekście taką gwiazdką przydają się tylko niekiedy i początkujący kreślarz nie musi zaopatrywać się w nie w pierwszej kolejności.