DSCN1704

C» ratyfikacja 53

Gadżet (ang. gadget - przyrząd urza dzente), przedmiot techniczny shizącs wienm lub uprzyjemnieniu ^' wW\vunia różnych czynności codziennych Urządzenie tego typu me jest konieczne do życia ale jego posiadanie traktowane jest jako wa znacznik statusu jednostki. Pogoń za różnego typu dobrami materialnymi staje się niekiedy głównym celem życiowym jednostek zastępując dążenia wyższe. Niejednokrotnie uznaje się to za istotną cechę współczesnej cywilizacji Zachodu. (A.S.)

Gang. zob. jakby-grupa.

Getto. zob. podklasa.

Globalna wioska, metafora wprowadzona przez Kanadyjczyka Marshalla McLu-hana. obrazująca w izję współczesnego świata obejmowanego w całości siecią środków komunikowania (a także transportu), umożliwiającą natychmiastowe przekazywanie informacji w skali masowej. Powoduje to sprowadzenie całego globu właśnie do skali ..globalnej wioski** (szybkość, jednoczes-ność i masowość przekazu). W 1995 r. ..król telefonów komórkowych*’ Craig O. McCaw oraz „imperator programów komputerowych’* William H. Gatcs ogłosili zamiar utworzenia gigantycznej korporacji łączności Teledisc Corporation, która będzie przekazywała bez użycia kabla dane audiowizualne oraz umożliwi przeprowadzanie wideokonferencji z dowolnych miejsc globu Łączność będzie zabezpieczona przez 840 satelitów krążących na orbitach przebiegających nad obydwoma biegunami na wysokości 800 km. System ma objąć 95 procent powierzchni globu i umożliwić przekazywanie informacji i dostęp do niego nawet w najbardziej zacofanych rejonach. Rozpowszechnianie idei w tak rozległej skali może, z jednej strony , powodować upodobnianie się i uniformizację, lecz tylko w pewnym zakresie (powierzchowni stylów życia i sposobów myślenia całych zbiorowości, z drugiej strony, te idee i informacje odbierane są przez różnorodne grupy i społeczno

ści które czasem wykazują bardzo silne tendencje do zachowania swych odmienności i podtrzymania swej kulturowej tożsamości. (M.P.)

Zob. kultura, kultura masowa Literatura:

McL.uhan M.. 1965. Undeniandatg Media The

Ertensions o/Man. McGrsw Hill New York.

Gradient gratyfikacji, zob. gratyfikacja

Gratyfikacja (tac. granficatio - uczynność, usłużność, wynagrodzenie), stan satysfakcji lub zadowolenia pojawiający się u jednostki po osiągnięciu pożądanego celu. Nie każde działanie zakończone osiągnięciem celu charaktery zuje się jednak wy sokim stopniem zadowolenia podmiotu. Gradient (tj. stopień) graty fikacji zależny jest od wielu czynników tworzący ch dane działanie oraz od kontekstu, w którym ono zachodzi. Liczne zależności w tej kwestii sformułowano m in. w obrębie teorii pola Kurta Lewina oraz teorii zachowań (nagród i kar).

Gratyfikacja ujmowana jest także jako wynagrodzenie dostarczane przez partnera interakcji. Chodzi przy tym nic ty lko o zapłatę w formie pieniężnej lub dóbr materialnych czy usług, lecz także o wyrazy społecznego prestiżu. Graty fikacja stanowi element każdej wymiany społecznej i tkwiącej u jej podstaw normy wzajemności (zob [A W. Gouldncr 1992)).

Według słownika M. Arcta (1934, s. 105) gratyfikacja to oddzielne wynagrodzenie pieniężne udzielane pracownikom przez pracodawcę. podarek. (A.S.)

Literatura

Arcł M. 1934, Słomnik wyrardw oocych. Wyd

M Arcta. Warszawa.