DSCN1724

Jaźń odzw

jakby-grupa (ang. near-group), dosyć hrfny związek osób. wykazujący zewnętrzne podobieństwo do grup społecznych _|V których nic występuje ścisłe określenie ról społecznych poszczególnych członków nic są zdefiniowane obowiązujące normy postępowano (a zatem wyraźne zasady odrębności), a więź społeczna jest stosunkowo słaba. Jakby-grupa składa się z kilku stałych członków spotykających się systematycznie. stanowiących jej centrum, oraz z rzeszy osób. który ch członkostwo jest nieregularne i zmienne. Nic posiada ona stałego przywódcy, chociaż niekiedy rolę tę próbują przejmować niektórzy z jej członków, stanowiący centrum.

Koncepcja jakby-grupy wypracowana została przez Lew isa Yablonsky’ego [1962J w odniesieniu do zbiorowości młodocianych przestępców. L. Yablonski podkreśla -wbrew szeroko rozpowszechnionej opinii ze nie wszystkie gangi młodzieżowe są zorganizowanymi. sprawnymi grupami, posiadającymi własne normy, wartości i symbole.

Wydaje się, że pojęcie jakby-grupy może mieć szersze zastosowanie. Niektóre elementy tej koncepcji służyć mogą nie ty lko do opisu i wyjaśnienia zasad funkcjonowania zbiorowości młodocianych przestępców. lecz także innych środowisk młodzieżowych. (A.S.)

Zob dewiacja, grupa społeczna.

Literatura

Gabcrle A.. 1993. Patologia społeczna. Wyd Prawnicze. Warszawa.

Yablonsky L. 1962. The Violent Gang. Mac-raflłan, New York

Jaźń odzwierciedlona, koncepcja sformułowana pierwotnie przez Charlesa H. Cooleya, obraz lub wyobrażenie człowieka ⁰ sobie samym, obraz, jaki powstaje wów-c/as. gdy realizując swoją rolę Społeczną łjedną ze swoich ról) osoba uświadamia ^hie. ze jest przedmiotem zainteresowania • oceny współuczestników grupy społecznej. Powiek nic może realizować danej roli ^ecznej, jeżeli nie uświadomi sobie, że

ierciedlona 73

J

^{w,ęc lez w} różnych rolach rożne właściwości, tak fizyczne jak i psychiczne. traktowane są jako ważne. Może zdarzy ć się. ze te same cechy są oceniane dodatnio w związku z pełnieniem jakiejś roh, a ujemnie w związku z pełnieniem innej roh. Dla przykładu, w sporcie należy być „agresywnym”, co nie jest dobrze widziane np. w rodzinie. W każdej ze swych ról człowiek prezentuje więc odmienną konstelację swoich właściwości Jednostka! realizując określoną rolę pragnie, na ogól. pozytywnej oceny ze strony innych ludzi Może wówczas podporządkowywać swoje zachowanie zgodnie z oczekiwaniami otoczenia. Mówimy wtedy o przewadze jaźni odzwierciedlonej nad jaźnią subiektywną, co łączy się z pragmatycznym konformizmem, pewną elastycznością moralną i zmniejszonym poczuciem podmiotowości [M. Pacholski 1990J. Możemy mówić o wielości jaźni odzwierciedlonych pojedynczego człowieka ich liczba odpowiada liczbie ról pełnionych przezeń w różnych społecznych grupach William James zaproponował. b\ w osobowości człowieka uwzględ-niac tvle jaźni, ile jest osób y^TaMjącyth doń jakieś wyobrażenie czy- osąd o' rana Pro-no/ycja la by łaby jednak niezwykle trudna Kpiry^ej weryfikacji OjJ» * bicktywnej skłonni jesteśmy mówić w

bie pojedynczej (M.P.)

Z„b. jaźń subiektywna, osobowo* rola spolccaw, socjalizacja.