DSCN1737

85

Konflikt spolccznv

Grupa zmierzająca do zmiany istniejącego porządku społecznego musi liczy ć się z tym. żc wystąpią przeciwko niej wszystkie pozostałe grupy. Mechanizm ten zapewnia większą trwałość systemów elastycznych.

Konflikt pełni różne funkcje w obrębie systemu społecznego Jak podkreśla l.cwis A Coscr (1 ⁽>66). obok funkcji negatywnych (związanych głównie ze stosowaniem przemocy w stosunkach międzyludzkich) konflikt point szereg funkcji pozytywnych, m iu umożliwia dokonanie zmian spolccz nych (A S.)

ufcej deprywacji. Pogorszenie wanm-" t życiowych J^;lk,ej^ś zbiorowości nie musi Średnio prowadzić do wybuchu kon-uni społecznego (na tego t>pu zależność ‘ ‘^>3! w swoich pracach Karol Marks). £*icktv'vny ^sP^OSł>b Postrzegania tych czyu-\ _{ivs a}takve przekonanie, że podjęte dzia-"j* ią w stanie zmienić tę niekorzystną _Ntuacj^ stają się warunkiem wybuchu kon-•isktu- łak podkreślał Alexis de Tocque->il!e. konflikty (rewolucje) wybuchają w ówczas. gdy sytuacja bytowa ulega poprawie. Dzieje się tak dlatego, że niewspółmiernie ^bćiei wzrastają oczekiwania ludzi. Gdy rozbieżność między poziomem życia a oczekiwaniami społecznymi staje się zby t duża, dochodzi do wybuchu konfliktu. Jak uczą doświadczenia polskie z okresu powojennego. konflikty społeczne wybuchają także _; w tym celu, aby nie dopuścić do obniżenia poziomu życia.

Oprócz wskazanych uwarunkowań powstawania konfliktów nieodzownym czynnikiem dopełniającym zajście tego zjawiska jest wystąpienie punktu zapalnego, czyli zdarzenia, które w krótkim okresie zmobilizuje energię stron konfliktu. Punktem zapalnym stają się niekiedy zdarzenia błahe lub nawet przypadkowe. Zdarzenia takie bywają niejednokrotnie świadomie prowokowane przez jedną ze stron.

Przebieg konfliktu w znacznym stopniu zależy od sposobu reagowania stron konfliktu na działania przeciwnika Pierwsze reakcje mają przy tym często decydujące znaczenie. Jeśli reakcja przewyższa wywo-totfey ją bodziec, to następuje eskalacja konfliktu Drobny incydent szybko przekształca się w walkę na śmierć i Zycie. Przebieg konfliktu charakteryzowany jest przez jego natężenie i gwałtowność. Natę-^hic konfliktu to stopień zaangażowania uczestników w dany konflikt; zaangażowa-^{nłc ł0 w}«ążc się z kosztem ewentualnej po* ^ra^i oraz stopniem uwikłania osobowości * konflikt. Gwałtowność konfliktu określa-^ J^t przez, środki, jakich strony używają

(lub są skłonne użyć). ab\ pokonać ciwmka lub wyrazić swą wrogość nS*

"Ąir**™* ^kon"^iK”"«™v, 4

4 _nJ'?'^{Wklc na,ęto}’^ic kondfttu nk i £ ^Z "«*!«»* gwałtowność ii ^W °'^rah“""o« konfliktu nic ^{b0WKm 0,1} należenia. Iccż racżcj od Poczucia stopnia deprywacji oraz warun-\^C '^v ^ganiacyjnych grupy (w tvm dostępu do urządzeń technicznych typu militarnego). Natężenie konfliktu wiąże się z niektórymi cechami struktury społecznej, zwłaszcza z. otwartością lub zamkniętością klas, określającą warunki ruchliwości pionowej oraz systemu dystrybucji nagród i ułatwień.

I e cechy struktury społecznej w znacznej mierze określają rozlączność lub nakładanie się konfliktów na siebie Przebieg konfliktu jest odmienny w społeczeństwach o strukturze sztywnej i elastycznej. W pierwszym przypadku (są to zazwyczaj społeczeństwa typu monocentiycznego) konflikty są tłumione i nakładają się na siebie (w różnych kontekstach te same jednostki zajmują ciągle pozycje uprzywilejowane lub odległe). W tym typie społeczeństw konflikty pojawiają się rzadko, lecz jeśli dojdzie do ich wybuchu, to zagrażają one istnieniu dotychczasowego porządku społecznego. Inaczej w systemach pluralistycznych (elastycznych), gdzie liczne konflikty krzyżują się z sobą i przez to w zajemnie neutralizują.

/oh dcprvw«kia. mst\lucjoimli/acja konfliktu, por/ądęk społeczny, schizmo, socjologia ekonomiczna, władzo