DSCN1744

147

3.1. Materiały na odlewy

niczy wpływ na właściwości mechaniczne Al (rys. 3.20), oznacza się symbolem AK, np. AK9, gdzie cyfra oznacza średnią zawartość krzemu (K). Zależnie od jego zawartości, wyróżnia się siluminy podeutektyczne (4-7-10% Si), okolo-eutektyczne (10-f-13% Si) i nadeutektyczne (>13% Si). Siluminy, zwłaszcza okołoeutektyczne, mają doskonałe właściwości odlewnicze i całkiem dobre

Rysunek 3.20

Wpływ Si na właściwości siluminów właściwości mechaniczne. Te ostatnie można znacznie zwiększyć na drodze umacniania wydzieleniowego, o ile stop zawiera dodatek Mg lub Cu. Przebieg umacniania wydzieleniowego odlewniczych stopów AlSi(Mg) różni się nieco od tego, jakie występuje w stopach obrabianych plastycznie w związku z odmienną strukturą pierwotną oraz obecnością tzw. krzemu nadmiarowego, choć schemat procesu jest podobny [13].

Wadą siluminów pod- i okołoeutektycznych jest gruboziarnista eutektyka (rys. 3.21a), a w siluminach nadeutektycznych duże wydzielenia krzemu pierwotnego w kształcie igieł (rys. 3.21c). Tę niekorzystną strukturę można zmienić przez modyfikację stopu, której celem jest zmiana postaci krzemu eutek-tycznego w siluminach pod- i eutektycznych (rys. 3.21b) lub krzemu pierwotnego w siluminach nadeutektycznych (rys. 3.21d). Mimo że w obu przypadkach modyfikacja dotyczy wydzieleń krzemu, to jednak zabieg ten jest różny. W siluminach pierwszej grupy prowadzi się go za pomocą metalicznego sodu lub jego soli, podczas gdy do modyfikacji siluminów nadeutektycznych używa się związków fosforu. Pomijając szczegóły procesu szczegółowo opisane w pracach [22, 32], warto zauważyć, że zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku postać krzemu ulega istotnej zmianie, a jej efektem jest przede wszystkim zwiększenie właściwości plastycznych. Stosunkowo niewielki wzrost właściwości wytrzymałościowych wynika przede wszystkim z usunięcia miejsc