DSCN1767

IIS

^Nł‘oe»vo|_UCj_0fli_zm

^C/>ch s    ^{w srcrze ni,}uk pr/yroom-

między naturalizmem i anty*

uj

* wyjaśnianie

sto-

August Comtc, uznawany często za biologii (co nic jest właściwe, \T(k f^aCt0 A Comte by* filozofem, ' nazwy „socjologia"), jest czołowym ^ ojstawicielem pozytywizmu. Silny zwią-ę^cjolocii z pozytywizmem wyraźnie na jej dalszym rozwoju. Socjologia ^^niodzielna dyscyplina długo łączona La z pozytywizmem i naturalizmem. Wy-jjjjo to głównie z dominującego w tym czasie sejentyzmu, tj. wiaty w potęgę na-^kouego wyjaśniania rzeczywistości.

W drugiej orientacji, antynaturalistycz-nei lub antypozytyw istycznej, wychodzi się •z założenia, że przedmiot badawczy nauk społecznych (w tym socjologii) jest całkowicie odmienny niż przedmiot zainteresowania nauk przyrodniczych. W związku z tym ruuki te powinny dążyć do wypracowania swoistych sposobów i metod badawczych. Przedmiotem nauk społecznych (humanistyki) jest człowiek - w tym także zbiorowości społeczne - i jego wytwory. Stwarza to. z jednej strony, większe trudności badacze, gdyż nauki społeczne okazują się formą samówiedzy, gdzie trudno oddzielić -przedmiot" od „podmiotu" poznania, z drugiej natomiast strony, stwarza dodatkowe możliwości, gdyż badacz ma do czynienia ¹ podmiotem obdarzonym świadomością, z którym możliwe jest porozumiewanie się. Realne staje się dotarcie do poglądów, opi-

id if^anów Potocznych, emocjonalnych ‘ badanego. Taki stan rzeczy pozwala na kowanie odmiennych metod badawczych

¹ * Przyrodoznawstwie.

jak ^S'^ ⁿ'^{c l}^^e ‘.wyjaśniania” lak iv " ^^a,uralizmie ile do „rozumienia” ^zjawisk społecznych i ludzkich 'Uc m "^^0/um'^en‘c" oznacza uwzględniały’ ^ln motywów, celów, dążeń oraz suto J^ch stanów świadomości podmiotu jest ^cksPłanacji. Tego typu podejście 'uczone w sferze nauk przyrodni* tkjpl_an^^łłc,n w odniesieniu do problemów zyrJ^^IHych ujmuje się często jako opo-

versus rozumienie

sobu uprawiania nauk sn!u^{/>tyW,Zmu spo}*

"C bywa _Iak™" U**** <***1*

=s==.lśa2S«

^idi08raf™- ^k™*pcj> -j<>-socjologu, nomotetyzm, p*advgmai pozytywizm, redukcjonizm, socjolog^swrólo-g.a rozumiejąca, współczynnik hun^tSy Literatura:

Metodologiczne podstawy socjologu {wvbćr tekstowi 1975. tłum. oprać, i red P. Sztompka. UJ. Kraków.

Mokrzycki li.. 1990. Socjologia w fdozoficanm kontekście. IFiS PAN. Warszawa Ossowski S.. I%7. O osobliwościach nauk społecznych |w:| tegoż Dzieła. I 4 0 nauce. PWN. Warszawa.

Popper K.R.. 1984. \'ę<ka historycyzmu. Wyd. Krąg. Warszawa.

Nauka dojrzała, zob. paradygmat.

Nauka normalna, zob. paradygmat

Nauka stosowana, zob. socjotechnika.

Naznaczanie społeczne, zob. dewiacja.

Negacja roli. zob. rola społeczna

Negocjacje, zob. instytucjonalizacja konfliktu, interakcjonizni symboliczny, korpo-ratywizm.

Ncoewolucjonizm. sposób rozumowa-

„i. nwrfąaijW do

lania szczebli rozwojowych społeczeństw, w których to próbach zakładano, ze w dzie*

_M,ch każdego społeczeństwa mo^ wy^

cM stadia jego rozwoju tak. aby każde

następne stadium dato sarnim

dalszy ciąg    •    . vy ro/umo-

w    u

rs;ŁSs: zt =~ -