DSCN1830

• '8 Socjologia ekonomiczna

ryczną (aposterioryczną) o charakterze indukcyjnym - uogólnienia oraz prawa nauki stara się formułować opierając się na faktach, na podstawie badania rzeczywistości społecznej, a nie w wyniku spekulacji typu apriorycznego. (Tym niemniej należy mieć na uwadze, że przyjmowane implicite założenia poznawcze i ontologiczne wpływają w znacznej mierze na uzyskiwane rezultaty procesu badawczego. Z tego względu przedstawiony podział nie może być ujmowany absolutystycznie).

W obrębie socjologii wypracowane zostały dosyć liczne stanowiska teoretyczne. Wymienić tu można np. funkcjonałizm, teorię konfliktu, interakcjonizm symboliczny, etnometodologię, teorię działań społecznych, teorię ról. teorię zmiany i rozwoju społecznego oraz inne. Jak widać, kryteria wyodrębniania poszczególnych ujęć teoretycznych są dosyć zróżnicowane. Wewnętrznie zróżnicowana jest także sama socjologia. Wielość stanowisk teoretycznych skłania niektórych autorów (A. Lipski. K. Łęcki 1992, s. 165 192 J do powątpiewania w istnienie jednolitej perspektywy socjologicznej (zamiast o socjologii należałoby raczej mówić o socjologiach). Z tego względu wyodrębnianie w ramach innych dyscyplin tzw. perspektywy socjologicznej czy wyjaśniania socjologicznego wiąże się często z nadmiernym uproszczeniem i nie uwzględnia pluralizmu teoretycznego wstępującego w socjologii Warto podkreślić, że w ujęciach tych socjologia występuje najczęściej w wersji zdroworozsądkowej jej założenia ukazali i poddali kryły cc William I. Thomas i l lorian Znaniecki (I976J. „Socjologiczny punkt widzenia" utożsamiany jest często z cnwironmcntalizmem oraz detcrmini/mcm jednoczynnikowym „Społeczeństwo” ujmowane jako pewna całość, bez uwzględniania jego zróżnicowania traktowane jest jako jedyny, bądź zasadniczy czynnik wpływający na przebieg badanego zjawiska Stanowisko takie określane na dodatek jako „socjologiczne” ma niewiele wspólnego z samą socjologią, zwłaszcza ze współ, czesnymi kierunkami w jej obrębie. (A S.)

Zob. działanie społeczne, interakcja, kultura ontologia społeczeństwa, rola społeczna, rozw, społeczny, mchy społeczne, socjalizacja. soq technika, społeczeństwo, subdyscypliny w serologii, więź społeczna, zbiorowość społeczna

I iteratura:

Lipski A.. Łęcki K., 1992. Perspektywy gii kultury artystycznej, PWN, Warszaw i Metodologiczne podstawy socjologu [wyb<ir tek-stów), 1975. tłum . oprać i red P Sztomr-UJ, Kraków.

Pucek Z.. 1990, Pluralizm cywilizacyjny perspektywa myśli socjologicznej (Xj p_r kładzie poglądów F. Konecznego i F nieckiego), AL w Krakowie. Kraków Szmatka J. 1989. Czy kryzys w nu kr oso    .

gii?, „Studia Socjologiczne”, nr 1(112). Szmatka J., la>vaglia MJ„ Mazur J. 19% czenie metody w teorii socjologiczna '■! v fikaeja koncepcji Bergera. Wagnera i., tcha kumulatywnego rozwoju wiedz. s». logicznej. „Studia Socjologiczne'. nr MJ fhomas W.I., Znaniecki I . 1976, c

w Europie i Ameryce. L 1. Lud Spo ;.-Wydaw., Warszawa.

Socjologia ekonomiczna (socjologa -cia gospodarczego), jedna z subdyscyp socjologii, badająca wzajemne zależne^ i oddziaływania występujące między zu-wiskami ekonomicznymi (gospodarczym a społecznymi. Jak się podkreśla, zjawiska ekonomic/no-gospodarc/e w znacznym stopniu wpływają na przebieg wiciu procesów społecznych. W skTajncj postaci stanów rsko to przyjmuje formę determinizmu lub dukcjoni/mu ekonomicznego, w który"' wszystkie zjawiska i procesy społeczne IcZnc są „w ostatniej instancji” od ckono i gospodarki Do tego nurtu zaliczana często teoria marksistowska

Dosyć często wskazuje się    J,

odwrotny kierunek oddziaływań Czy” • społeczne, warunkując przebieg d/i* " ¹ dcjmowanych przez jednostkę >¹ k ,_u wpływają tym samym w istotny

kształt procesów ekonomicznych ¹