DSCN4677(1)

Fizjologiczne działanie prostaglandyn i możliwe następstwa jego zahamowania przez Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne.

Działanie fizjologiczne PG

Zahamowanie działania fizjologicznego przez NLPZ

Przewód pokarmowy: hamowanie wytwarzania pepsyny i kwasu solnego, wzmożone wytwarzanie śluzu, działanie cytoprotekcyjne

Regulacja perystaltyki żołądka i jelit:

zmniejszenie wytwarzania śluzu: ból żołądka, nadżerki błony śluzowej, owrzodzenia, krwawienia, perforacje

nudności, wymioty, niestrawność, ból brzucha, zaparcie lub biegunka

Nerki:

Wzmożone ukrwienie nerek, wydalanie jonów sodowych retencja sodu i wody z następczymi obrzękami, wzrost ciśnienia krwi,

Drogi oddechowe: rozszerzenie światła oskrzeli

nasilenie skurczu oskrzeli, „ dychawica aspirynopodobna”

Płytki krwi:

zachowanie czynności krwinek płytkowych

hamowanie agregacji krwinek płytkowych

zawroty i ból głowy, uczucie pustki w głowie, zaburzenia koncentracji, oszołomienie, depresje

Ośrodkowy układ nerwowy: utrzymywanie prawidłowej czynności neuronalnej____

NLPZ należą do różnych grup chemicznych, ale ich wspólną cechą jest hamowanie aktywności cyklooksygenazy, enzymu ważnego dla metabolizmu kwasu arachidonowego.

Jednym z istotnych odkryć w zakresie wiedzy o procesie zapalnym było wykazanie istnienia dwóch izoform cyklooksygenazy: COXi i COX₂.

COX, - jest enzymem konstytutywnym, występującym prawie we wszystkich tkankach odpowiedzialnym za syntezę prostaglandyn w stężeniu fizjologicznym warunkującym prawidłową ochronę błony śluzowej przewodu pokarmowego, właściwą funkcję nerek, wytwarzanie tromboksanu w płytkach i zachowanie prawidłowego stanu śródbłonka naczyniowego.

COX₂ - uważany jest za enzym, którego synteza stymulowana jest przez mediatory stanu zapalnego jak: lipopolisacharydy, cytokiny (interleukiny i TNFa), wolne rodniki tlenowe, czynniki mitogenne czy aktywator plazminogenu tkankowego czy w reakcji bólowej. Enzym ten jest wytwarzany przez makrofagi w tkankach zmienionych zapalnie oraz w przebiegu proliferacji nowotworów.

W warunkach fizjologicznych C0X₂ .bierze udział w regulowaniu owulacji, porodu, czynności nerek i funkcji wydzielniczych śródbłonka naczyniowego (częściowe działanie konstytutywne).

Biorąc pod uwagę ważną fizjologiczną role enzymu COX_t i szkodliwe efekty tzw. „zapalnej” formy enzymu, w laboratoriach farmaceutycznych skupiono się na syntezie niesteroidowych leków przeciwzapalnych działających głównie poprzez enzym C0X₂.

Lata obserwacji efektów klinicznych grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych zweryfikowały wstępną hipotezę o ścisłym podziale czynności obu izoenzymów i ich roli w procesach fizjologicznych i zapalnych.

Podział NLPZ według selektywności działania wobec izoform COX, i COX₂

1.    Nieselektywne inhibitory COX, i C0X₂ (hamują aktywność obu enzymów)

2.    Względnie selektywne inhibitory COX₂ (silniej hamują aktywność COX₂ niż COX,)

3.    Wybiórcze inhibitory COX₂