ostrych. Najpierw pojawiają się niecharakterystyczne objawy ogólne, jak osłabienie, ból głowy i bóle kończyn. Pojawia się ślinotok, zapalenie błony śluzowej i dziąseł, wypadanie zębów, wysychanie jamy ustnej. Obserwuje się występowanie niebiesko-fioletowego rąbka na dziąsłach, skłonności do biegunek i objawy uszkodzenia czynności nerek. W dalszym przekroju choroby szczególnie znamienne są objawy uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, do których należą kolejno: micromercuralismus - zaburzenia snu, upośledzenie koncentracji uwagi, zaburzenia pamięci, wzmożona pobudliwość nerwowa, erethismus mercurialis - stan nieśmiałości i trwogi, duża wrażliwość, zmienność nastroju od agresywnego do przygnębienia (badaniem przedmiotowym stwierdza się w tym okresie objawy potliwości, wzmożony dermografizm, przyspieszenie tętna), tremor mercurialis - rozpoczyna się drżeniem pleców, przechodzącym stopniowo w drżenie rąk, ramion, głowy i nóg, niezborność chodu. W próbie pisania znamienne jest dla osób zatrutych rtęcią „drżące pismo”. Rozwija się zespół encefalopatii rtęciowej, w której dominują zaburzenia móżdżkowe. Czasami jedynym objawem przewlekłego zatrucia rtęcią mogą być zmiany w obwodowym układzie nerwowym (polyneuropathia mercurialis), niekiedy towarzyszą one zmianom w obrębie ośrodkowego układu nerwowego (encephalopoly neurophatia mercurialis). Na rycinie 11.17 zobrazowano wartości liczbowe stężeń par rtęci w powietrzu, stężenie rtęci w moczu oraz odpowiadające tym wartościom efekty toksyczne.
Związki alkilortęciowe zarówno u człowieka, jak i u zwierząt doświadczalnych powodują także zmiany patologiczne w o.u.n., głównie w ziarnistej warstwie móżdżku. Również u szczurów występują objawy ataksji. Metylortęć u człowieka
Stężenie rtęci
Mocz (pg Hg/I)
Efekty
Powietrze (pg Hg/m3)
Narządy i tkanki
Płuca 1100 Zapalenie płuc
Układ nerwowy Błona śluzowa nerki
Erytmizm Zapalenie dziąseł Syndrom nerczycowy
500
— Neuropatia nerwów obwodowych
100
— Enzymuria
Układ nerwowy i nerki
Obniżenie wskaźnika inteligencji
50
— Zmiany w EEG
— Drżenia palców
25
5 — Dopuszczalne wartości
stężert rtęci w moczu
efekty toksyczne.