DSC924

komputery dala nawet poetek ..cyberrelig,,- .IW*, 200»;

¹ ""li ^rC„-f,'iJc odwrócić sytuacic. d..w,Hi/.,c tencłowhw*

^MO "    /„gwarantować porządku społecznego i mocnego. ^ '

bierne potrą 8 _rcla,_ywistyczna. Efektywna relacja m,,;d,_{y v zc} swej ts' J J    _czna w w.clu sytuacjach, może jednak ,._llk/r *

_a celem moz z ^ _{J() zamiC}r/t>nych. jeśli sprzyja propagował, , nosić skutki oc    ywnych lub dehumanizujących Innym, _M *

niebezpiecznyc • _wartość racjonalności zależy od celów. _na ,ak_lr ’

ponieważ racjo    ^ _is,_{nlCJC moz}|_1Wość. że pogoń za racjonalno.

_ona zorientowan^^y    _ponownego przywołania perspektywy

ligijnej jako źródła wartości ^ _chocxai racjonalizacja dominuje co p^

Można wreszci    ’_{aR jednos}tki i grupy mogą nadal kierować .!

w sferze publicznej. J _pryvvatnym , w przestrzeni pozostające, po,₄ zasadami religijnymi *    . organizacji. Członkowie ..podziemnych

sferą oddziaływania ¹¹Rróinych jak Trzeci Zakon Franciszkanów. 0p«_s formacji duchowych. • _{Ao£ zac}hęca się wręcz do konsekwentnego _Dei czy niektóre formy _d__iałalność instytucji i organizacji świeckich. Cho-wywierania wpływu na «    ^ racjonalizującym aspektom sckularyzacj,.

dżinie tyle o przeciwstawią ^ _wprowadzenia lub zachowania wanok,

ile o wykorzystanie ich    _być użyteczne.

religijnych tam. gdzie    _{nie da się} rozwiązać w sposob. który

“ Sporów o skutki racjo    . _przeciwników poglądu o destmk-

zadowoliłby W0*«> "„"„al,stycznych na rolę , znaczenie «eUgU. ćyjnym wpływie    ^ _z różnych Polanek uzna,, rnne z»w,_skl

Obtetc grupy »>'^cb0d"2_7aja inne wnioski na podstawę stly własnych za oczywiste i wypro „dowodów’

MODERNIZACJA

i. racjonalizacji i pluralizmu wyłania się z mieszanki zróżnicowany    _modernizacjc. Przez tnodet-

_|rzecl zespół pogUdów. Myzank. •    ^ _/n>th. prawnych, gospoda-

S* —.....¹ ■

czych. politycznych iktii¹

-* P*— * ^{,anŁkh harJ}^*cj /.mogrow.n,

'^,,*;^u'^,-^,m--' »»*..............

^śmmZT" ......... "■'C‘«/v„a,.Hi.._w"    ^M    . J *

ir.vnw nr, , um,r,ęt_n»*c, praktyki .    ^{(C) W}>^k<»r/_VNIVv

- ■    ;^Ł ’ ^d<> P*“Inoszeni* _Wyd._l‘*^n,U

^rniui***™,cduk.K„_wol *^|J *«*    <*» ^/lałiowan,,, _Mę , . ,    '

■' ••• •'• ...........I*......MnoMk, _l'^,'"^/-^,‘""^|n<H^i,|_lnI^l>°

_myM pnH-ndu modernizacyjnych N_{le lw}, ^{JeM lo} * PCwnofcL _w "'^J i'— ^w uk"" '•»»>*» leinpie. N.e „w,    '' ** ^pr/ch.c_Ruj , "    '

<««*“ ** .......o x:"r

rf-«*'^{cr 0,}"^dr,y 1 Pobiegają _{w b}._lrdz)) P°^,n".anc _proccsy

U h wspólną cechą jcm idea zerwania z ^ ^C°^W*ⁿ>' sposób    “^J

, przyspieszone tempo przemian w w,c|_u d, , ^yCyjnym' Podstawami H.o..k pod -a_g? bliski związek _p<)mivd^;_r życia (Yack ,997^ o/osnvm. ośrodkami władzy nie bez powodu j * ^W,e,^a _pr/cd„ ³⁵⁾' Ma miały fatalne konsekwencje d,a^“^_? ^

—-y

_t_______________- u/.icuzinach życia (Yack 1997: 35).

' uwagę bliski związek pomiędzy rcligią a wieloma prz.ednowo-^H " * „n ośrodkami władzy me bez powodu zakładano, że owe przemiany ,,,, ily fatalne konsekwencje dla religii. Istotnie, nie brakuje dowodów

^h°¹'¹ _nroCcsy modernizacyjne osłabiły na przykład „narnr.»i— -    —

n.i co. zc F *    .•

na co /jeję nie

------------------------^"S¹¹- ^,s,°lnie. nie brakuje dowodów

, że procesy modernizacyjne osłabiły na przykład ..parafialną cywili-

francuskiego katolicyzmu (Lambert 1985), emocjonalne przywiązanie mieszkańców miast japońskich do świątyń shintoistycznych (Morioka 1975). ..kobiecą pobożność” 1 „pobożną kobiecość", które stanowiły solidne oparcie dla nowoczesnej brytyjskiej praktyki religijnej aż do jej upadku w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku (Brown 2001). W tym samym okresie procesy modernizacyjne doprowadziły także do praktycznego wyludnienia się kanadyjskich kościołów protestanckich (Bibby 1987). Jednak, co pokażę w kolejnych podrozdziałach, dramatyczne oddziaływanie modernizacji na wiele wierzeń, praktyk i instytucji religijnych nie wyklucza tego, że religia mogła przyjąć nowe formy i wywierać nowego rodzaju wpływ w okresie nowoczesności lub późnej nowoczesności.

Z mojego punktu widzenia istotne jest to. że znaczna część bardzo różnych teorii na temat modernizacji rzutuje pośrednio lub bezpośrednio na kwestie dotyczące sekularyzacji. Na przykład osłabienie lub zanik oddziaływania religii w takich dziedzinach, jak polityka, prawo, kultura, ekonomia czy stosunki społeczne można uznać za warunek wstępny lub cechę towarzyszącą modernizacji socjolodzy religii zwykli przykładać s . egół-

83