W CiątyMó - E LEKTRONIKA W ZADANIACH
Część I: Obliczanie punktów pracy przyrządów półprzewodnikowych
rezystancję wejściową wtórnika napięcia, tyle że obecnie to pogorszenie następuje przy wyższych wartościach rezystancji. Dokładnie te efekty zostaną przeanalizowane przy nieco zmodyfikowanych założeniach w drugim tomie zbioru poświęconym analizie małosygnałowej. Omawiana zmiana ma także pewien niewielki wpływ na stałość położenia punktu pracy przy zmianach temperatury. Tego typu efekty są rozpatrywane poniżej w zadaniach drugiej części zbioru.
Prądy zet ow e tranzystora bipolarnego
W Stanie odcięcia przez tranzystor płynie niewidki prąd zerowy, o wartości zależnej od koptiguMyji: jego wyprow adżeh. Sy-mbół; oznacza prąd przepływający od ełitón;>d) vtdc> Y (ka^yztych indeksów może przyjmować postać B Jla bązy. C dla kolektom łub £ dłu cmłlóraj Przy iytn 2 ntóże mieć pośtąć.
wtedy, że trzecia elektroda jest nic podłączona). 5 (oznacza wtedy, żc trzecia elektroda jest zwartą z określoną przez drugi mdekś) luh R (oznacza, że trzecia jjjjfeijłółączona- z drugą poprzez pewną rezystancję i<\. Najwięk:
w połączeniu W U, aby prąd emitera ł£:<p\.l}h > lóż mógł , musiałbypłynąć prąd bazy h * ~ lcto/0+O, Ta sytuacja odpo połączeniu WB, przy przerw ie w obwodzie emitera, kiedy to mamy h ■
Porównując tc dwie wartości otrzymujemy ważną zależność;
-s - y , ' yJ ' ^ v
z której wynika, żc dla tranzystora o współczynniku wzmocnienia prądowego // rzędu; 100, prąd zerowy lć&> w układzie \VĘ jcit o 2 rzędy większym iniż prąd zerowy; W układzie WB. Tę prawidłowość tłumaczymy następująco;
♦ w układzie WB napięcie zasilające U<j> przyłożone-jest tylko na złącze C-B
: pofajyzwjąc jć \v kicpiinku zaporoyyymjyy trauzyśtorze upn wyżsży patendjął ną obszarze Typu itjTBbmie tego złącza rówńy:
ię&>. Złącze B--E zupełnie nie uczestniczy w zachodzących zjawiskach.
♦ w układzie Wii napięcie zasilające ócz jest przyłożone na szeregowo połączone obydwa złącza tranzy stora. Prawic całe napięcie odkłada się na spolaryzowanym zaporowo złączu O 8. które przedstawia sobą dużą impedancjc. tym niemniej
_; y ^wtta niewielką;:jego część odkłada się na spolaryzow^ftyni w; kierunku dżąnia złączu B^ę, a ppwsułe w ten sposób ppie::ełęktrycznę pow;oduje.
Zadanie 1.8
W układzie wtórnika napięciowego
pokazanym na rysunku 1.8.1 należy:
1. wyznaczyć punkty pracy tranzystorów Tl i T2 określone przez wartości prądów emitera Ig i napięcia kolektor-emiter Uec\
2. przy założeniu, że pojemności kondensatorów sprzęgających są na tyle duże, żc można dla częstotliwości sygnału uważać je za zwarcie, a rezystancja obciążenia Ri jest bardzo duża obliczyć maksymalną niezniekształconą amplitudę napięcia wyjściowego UMy m\
3. obliczyć wartość rezystancji rezystora Rb, którego włączenie zamiast źródła prądowego 1 nie spowodowałoby zmiany punktów pracy tranzystorów.
Dla tranzystorów Tl i T2 można przyjąć, że:
- napięcia U be nie zależą od wartości prądu bazy lB i wynoszą po 600 mV;
- prądy zerowe Iceo są bardzo małe i mogą być pominięte;
- współczynniki wzmocnienia prądowego Pi= p2 = 99, a prądy lę w obszarze aktywnym nie zależą od wartości napięcia Uec\
- granicą pomiędzy stanem aktywnym a stanem nasycenia tranzystora jest sytuacja, gdy Ua, = 0.
«•
Rozwiązanie:
Ad 1. Analizowany układ jest wtórnikiem napięcia zbudowanym przy wykorzystaniu połączenia dwu tranzystorów pnp, znanego jako „tranzystor złożony pnp” lub układ Darlingtona. Przerysowanie tego układu w sposób pokazany na rysunku 1.8.2 uwidacznia jego pełną symetrię względem potencjału masy z „tranzystorem złożonym npn” omówionym w zadaniu 1.7. Przyjęte na rysunkach oznaczenia odpowiadają rzeczywistym kierunkom przepływu prądu i
dodatnim wartościom napięć pomiędzy Rys. i,8.2
wyprowadzeniami tranzystorów.
Przy podanym kierunku prądu / = IBl» 1 pA złącza cmilcr-baza (E-B) obydwu tranzystorów pnp są spolaryzowane w kierunku przewodzenia (£//» = 0,6 V). Przy oznaczeniach jak na rysunku dla tranzystorów w stanic aktywnym możemy napisać: la- Pi • Ibi = 99 • 1 pA = 99 pA;
Jei = r/3+/j/a= (99+1) • 1 pA = 100 pA = lB2\