Finanse p stwa Wypych
4 015

Objaśnienie istoty i funkcji oraz zakresu zarządzania finansami ułatwi schemat ideowy obrazujący przepływ strumieni pieniężnych w przedsiębiorstwie (rysunek 1.1) Utworzenie przedsiębiorstwa i rozpoczęcie działalności gospodarczej wymaga pozyskania funduszy (kapitałów). Mogą to być środki postawione do dyspozycji przedsiębiorstwa

Rysunek 1.1. Obieg strumieni pieniężnych w przedsiębiorstwie

KAPITAŁY
WŁASNE	OBCE
	Krótko terminowe	Długo terminowe

CZYNNIKI PRODUKCJI		4-1	MAJĄTEK
			Obrotowy	Trwały
		Działalność operacy jna
			*

Działalność inwestycyjna

Inwestycje finansowe Inwestycje rzeczowe

Działalność finansowa

Przychody finansowe Koszty finansowe

Zyski i straty nadzwyczajne

Zysk - podstawa opodatkowania

Podatek

dochodowy

ZYSK NKTTO

ZYSK

ZATRZYMANY

) Dywidendy

przez jego właścicieli, którzy z tytułu angażowania się w działalność gospodarczą liczą na wynagrodzenie w formie zysku - są to kapitały własne. Mogą to być środki udostępnione przedsiębiorstwu na określony czas w formie pożyczek i kredytów, za których wykorzystanie przedsiębiorstwo zobowiązane jest wypłacić ich właścicielom wynagrodzenie w formie odsetek - są to kapitały obce. W zależności od przeznaczenia i czasookresu udostępnienie kapitały obce mają charakter długookresowy i krótkookresowy, co znajduje m.in. odzwierciedlenie w koszcie ich pozyskania.

Pożyczki i kredyty długookresowe jako uzupełnienie kapitałów własnych wykorzystywane są na tworzenie trwałych składników majątkowych, wraz z kapitałami własnymi niejako inicjują proces powstawania przedsiębiorstwa jako jednostki organizacyjnej: w toku podjętej działalności inwestycyjnej przedsiębiorstwo w pierwszej kolejności zostaje wyposażone w środki pracy (budynki, budowle, maszyny, urządzenia techniczne itd.), a więc w środki trwałe, stanowiące z reguły podstawowy trzon majątku trwałego przedsiębiorstwa: obsługują one procesy wytwórcze przez długie lata, niekiedy przez cały okres funkcjonowania przedsiębiorstwa, stopniowo przenosząc swoją wartość na produkowane wyroby.

Dopiero w dalszej kolejności nabywane są składniki majątkowe bezpośrednio zużywane w procesie produkcyjnym: przedmioty pracy w formie surowców, materiałów, elementów kooperacyjnych. Stanowią one składowe majątku obrotowego i najczęściej zużywają się w jednym cyklu produkcyjnym. Do uruchomienia procesu produkcyjnego niezbędne są także inne czynniki produkcji: siła robocza, energia, infrastruktura techniczna: ich angażowanie wymaga wydatkowania niemal na bieżąco środków pieniężnych. Źródłem finansowania pozyskania tego rodzaju czynników produkcji obok środków własnych na ogół są kredyty i pożyczki krótkookresowe, a także różnego rodzaju zobowiązania bieżące. Te ostatnie, o ile regulowane są terminowo nie wymagają ponoszenia kosztów w formie odsetek.

Realizacja procesu produkcyjnego odbywa się w ramach tzw. działalności operacyjnej, której towarzyszą strumienie finansowe (wypłaty, wydatki, nakłady) znajdujące ostateczne odzwierciedlenie w kosztach działalności operacyjnej. Ich konfrontacja z przychodami ze sprzedaży wytworzonych wyrobów gotowych, skorygowanymi o należne podatki od pr/.ychodu daje w efekcie wynik operacyjny (zysk lub strata operacyjna). Osiąganie przez przedsiębiorstwo zysku operacyjnego oznacza, że dzia-