POLE MAGNETYCZNE PRZEWODNIKA Z PRĄDEM
Ponadto licząc pracę sił pola przy obrocie od dowolnego kąta 9 = 9p0cz do ustawienia wzdłuż linii sił pola, czyli 6 = 0° otrzymamy
W = feU ~ (Ep\onc = PE(C0S °° - cos epocz) = pE(l - COS dpocz) •
Jest to wzór identyczny z wcześniej wyprowadzonym. Ponieważ zgodność zachodzi dla dowolnego kąta 9p0cz > to możemy stwierdzić, że poprawnie określiliśmy zależność dla energii potencjalnej dipola w zewnętrzym polu elektrycznym. Wzór ten często zapisujemy korzystając z definicji iloczynu skalarnego dla wektorów pi E :
P E =
i —^ 11 1 / | |
| p | £ cos < | |
,PE) |
)-pE
cos 9.
Czyli ostatecznie szukany wzór na energię potencjalną dipola o momencie dipolowym —^ ^
p umieszczonym w polu elektrycznym o natężeniu E ma postać:
Ep - - p E.
37. Znaleźć indukcję pola magnetycznego wewnątrz i na zewnątrz nieskończenie długiego przewodnika o promieniu R, w którym płynie jednorodną strugą stały prąd o natężeniu I, jako funkcję odległości r od środka przewodnika.
Z symetrii walcowej wynika, że indukcja pola magnetycznego B musi być jednakowa w stałej odległości r od osi symetrii przewodnika zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz przewodnika. Ponieważ linie sił pola magnetycznego są zamknięte, to kierunek wektora indukcji B w odległości r musi być styczny do okręgu o promieniu r (patrz rysunek obok).
Wartość B(r) możemy wyliczyć korzystając z prawa Ampere’a
§Bdl=ju0l',
r
gdzie T jest dowolną krzywą zamkniętą obejmującą prąd /’, który płynie przez powierzchnię S objętą tą krzywą, natomiast dl jest wektorem stycz- nym do tej krzywej o długości równej długości nieskończenie małego odcinka krzywej.
W naszym przypadku jako T wybieramy okrąg o promieniu r (patrz rysunek powyżej) ponieważ, jak wyżej uzasadniono, B ||d / a wartość B jest funkcją r.
Mamy wtedy l =$ Bdl = B §dl = 2nrB ,
gdyż wartość całki po okęgu jest w tym przypadku równa po prostu długości okręgu o promieniu r.
Tak więc prawo Ampere’a prowadzi do następującego równania:
27irB = juqI' ,
gdzie wartość /’ zależy od tego czy r jest większe, równe czy mniejsze od R.
/’=/ , litrB =juqI
^—.
2tl/xq r
gdzie nr2 jest polem powierzchni obejmującej prąd /’ a nR2 całkowitym polem powierzchni przekroju poprzecznego przewodnika. Porównując
2nrB=iioIj2
otrzymujemy
^ ~ 2n/^oR2 r'
Zależność indukcji B, wewnątrz i na zewnątrz przewodnika, od r przedstawia rysunek powyżej.
38. Przez nieskończoną płytę umieszczoną w płaszczyźnie XOY płynie prąd o stałej gęstości liniowej J (J =61 /dx) w kierunku osi OY. Znaleźć indukcję poła magnetycznego (t.j. wartość i kierunek wektora indukcji B ), które powstaje na skutek przepływu prądu.
Zadanie to jest podobne do problemu znajdowania natężenia pola elektrycznego od nieskończonej, jednorodnie naładowanej powierzchni. Z symetrii wynika, że wartość indukcji B jest taka sama w tej samej odległości od płaszczyzny (z prawej i lewej strony). Ponieważ pole magnetyczne jest bezźródłowe linie sił pola nie mają ani początku ani końca i muszą one być równoległe do płaszczyzny płyty, czyli do płaszczyzny XOY. Dodatkowo ponieważ prąd płynie w kierunku osi < >\