Foto2158

czenia i twórczej pracy funkcyjnych grap reagowania kryzysowego, a niekiedy i podległych dowódców.

Dowodzenie - to całokształt celowej działalności dowódcy i jego organów dowodzenia realizowanej w ramach określonego systemu dowodzenia, zapewniającej wysoką gotowość i właściwe przygotowanie zasobów (ludzkich, rzeczowych i finansowych) do najlepszego osiągnięcia celów walki z zagrożeniami oraz kierowanie podległymi jednostkami ratownictwa w czasie jej prowadzenia. Dowodzenie jest szczególnym rodzajem kierowania ze względu na strukturę organizacyjną jednostek biorących udział w akcji ratowniczej oraz specyfikę realizowanych przez nic zadań, zwłaszcza w czasie pokoju, kryzysu i działań wojennych.

Dowódca - strażak, policjant, żołnierz (oficer, chorąży, podoficer) stojący na czele pododdziału, oddziału. Każdy dowódca ma prawo rozkazywania podległym stanom osobowym, kieruje ich służbą i jest odpowiedzialny za ich czynności służbowe, ma uprawnienia służbowe i dyscyplinarne umożliwiające sprawowanie jednoosobowego dowodzenia.

Dowodzenie przez określenie celu działania⁸ zapewnia podporządkowanym dowódcom swobodę działania. Jej zakres zależy od rodzaju wykonywanego zadania. Dowódca zapoznaje podwładnych ze swoim zamiarem, określa wyraźnie zadanie i przekazuje do dyspozycji konieczne siły i środki. Szczegóły określa tylko w celu koordynacji działań służących osiągnięciu wspólnego celu. Ingerować może tylko wówczas, gdy niewłaściwe działania podwładnych zagrażają realizacji jego zamiaru. Podwładni osiągając wspólny cel, mogą działać samodzielnie, wykazywać się inicjatywą, natychmiast reagować na rozwój sytuacji i wykorzystywać sprzyjające okoliczności. Stosowanie tej zasady opiera się na zaufaniu przełożonego do profesjonalizmu podwładnego.

Dowództwo - zespół osób funkcyjnych i komórek organizacyjnych, przy pomocy których dowódca dowodzi podległymi jednostkami.

Dyżurny operacyjny - jest to osoba funkcyjna wyznaczona do pełnienia dyżurnej służby operacyjnej. Podlega dowódcy, a podczas jego nieobecności - zastępcy. Wykonuje zadania zgodnie z harmonogramem opracowanym dla danej służby.

Działania ratownicze¹ — to każda czynność podjęta w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska, a także likwidacja przyczyn powstania pożaru, wystąpienia klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Działania zorganizowane - są działaniami zmierzającymi do określonego celu, charakteryzującymi się zachowaniem odpowiedniej kolejności etapów działania oraz konsekwentnym zastosowaniem się do zasad realizacji każdego z nich. W prakseologii działanie zorganizowane uważane jest za uniwersalną zasadę sprawnego działania. Podstawowe tizy etapy działań zorganizowanych obejmują przygotowanie (preparację działań), wykonanie i kontrolę.

Dziennik działań sił reagowania kryzysowego - jeden z dokumentów sprawozdawczo-infoimacyjnych, w którym zapisywane są w sposób chronologiczny najważniejsze wydarzenia związane z przygotowaniem i prowadzeniem działań. Na stanowisku dowodzenia dziennik prowadzi dyżurny operacyjny oraz wyznaczone osoby z poszczególnych komórek funkcjonalnych stanowiska dowodzenia.

Ekonomia sił² - polega na racjonalnym wykorzystaniu sił i środków walki w określonym miejscu i czasie, według zadań, obiektów i kierunków działań.

Funkcja³ < lac. fimcitio = czynność > 1) Czynność, działanie, zadanie, obowiązek, stanowisko. 2) Relacja (stosunek) zachodząca pomiędzy elementami jednego zbioru a elementami drugiego zbioru.

Funkcyjny⁴ - pełniący jakąś funkcję, odpowiadający potrzebom organizacji.

Funkcje dowodzenia - kompleks zadań i przedsięwzięć zakładanych lub rzeczywistych, realizowanych w ramach dowodzenia. Do zasadniczych funkcji dowodzenia zaliczane jest: planowanie, organizowanie, motywowanie (rozkazodawstwo) i kontrola. Natomiast do funkcji uzupełniających zaliczone jest: decydowanie, koordynowanie i informowanie.

Graficzny dokument dowodzenia - rozkazy, zarządzenia, meldunki, sprawozdania i inne dokumenty sporządzane na mapie topograficznej lub

1

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, póz. 1229; zm. Dz. U. 2003 r. Nr 52, poz. 452; z 2004 r. Nr 96, poz. 959; z2005 r. Nr 100, poz. 835 i 836).

2

Opracowanie zbiorowe. Podręcznik elewa, CSOPL, Koszalin 1998, s. 7.

3

   W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych..., op. cit, s. 183.

4

   Ibidem, s. 183.