wspólnoty samorządowe/, w szczególności życia lub zdrowia, starosta może wydać komendantowi powiatowemu (miejskiemu) PSP polecenie podjęcia działań w zakresie właściwości PSP zmierzających do usunięcia tego zagrożenia'”. Starosta do działań poza obszarem bezpośredniego kierowania akcją ratowniczą może wykorzystywać powiatowe jednostki krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Powyższe wynika z postanowień ustawy o ochronie przeciwpożarowej, zgodnie z którą starosta na obszarze powiatu określa zadania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, koordynuje jego funkcjonowanie i kontroluje wykonywanie wynikających stąd zadań, a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia lub środowiska kieruje tym systemem'". Analizując praktyczny wymiar zadań starosty, należy podkreślić jego rolę we właściwym planistycznym, organizacyjnym, sztabowym i szkoleniowym przygotowaniu wspólnych działań zarówno starostwa, jednostek organizacyjnych powiatu, jak i służb, inspckq’i i straży powiatowych. Jednak w odniesieniu do fazy reagowania należy stwierdzić, że jego oddziaływanie na podmiot wiodący w zakresie likwidacji danego zagrożenia jest niewielkie. Natomiast ogromne znaczenie w tej fazie ma zapewnienie właściwego obiegu informacji, i to zarówno w odniesieniu do służb reagowania (centrum zarządzania kryzysowego, system łączności, alarmowania i współdziałania154), jak i w odniesieniu do potencjalnie zagrożonych mieszkańców powiatu (monitorowanie zagrożeń oraz alarmowanie i ostrzeganie ludności).
Starosta nie wykonuje swoich zadań w oderwaniu od działań innych organów zarządzania kryzysowego. Jego relacje z wojewodą, tak w sytuacjach kryzysowych, jak i po wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej, zostały już omówione. Natomiast relacje pomiędzy starostą a wójtami (burmistrzami, prezydentami miast) nie są ustawowo uregulowane. Dotyczy to zarówno doraźnego reagowania, jak i sytuacji kryzysowych albo nadzwyczajnych. Powodem tego faktu jest konstytucyjna samodzielność jednostek samorządu terytorialnego, podlegająca ochronie sądowej'". Narzędziem umożliwiającym współpracę starosty z wójtami (burmistrzami, prezydentami miast) jest możliwość wzajemnego udzielania sobie pomocy1". Tą drogą samorządy mogą obniżyć koszty działań (zamiast przygotowywać np. po trzy tysiące miejsc ewakuacyjnych w każdej gminie, wystarczy przygorować ich tysiąc, a jednocześnie zapewnić sobie możliwość użycia miejsc przygotowanych w gminach sąsiednich). Dodatkowo mogą wprowadzić wspólny obieg informacji o zagrożeniach, posiadanych zapasach i podejmowanych działaniach. Wsparciem tych działań dla starosty może być obowiązek przygotowania zaleceń do gminnego planu zarządzania kryzysowego, prawo do zatwierdzania tego planu oraz prawo do
Art 14 ust 3 ustawy o PSB
Art. 14 un. 3 uf lawy o ochronie przeciwpożarowej.
154 Tamże, art 21b pkt 4. l" Art. 165 uit. 2 Konstytucji RP
IU Art. 7j u$UWy o tamorŁjJzic ptnrutowrm onz art- 10 ust. 2 ustawy o umortjJzic gminnym
żądania informacji, gromadzenia i przetwarzania danych niezbędnych do realizacji zadań określonych w uzk157.
Relacje starosty z wójtami ulegają zmianie po wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej. O ile stan taki wprowadzono na obszarze większym niż jedna gmina, wójtowie podlegają staroście. Starosta w razie niezdolności do kierowania lub niewłaściwego kierowania działaniami może zwrócić się do wojewody o zawieszenie uprawnień wójta i powołanie pełnomocnika. Decyzję taką może wydać wojewoda również z inicjatywy własnej”*. Ponieważ uzk nic precyzuje, jak będzie wyglądał obieg informacji i zakres zadań realizowanych przez wójta podlegającego staroście, element ten powinien być włączony do gminnego i powiatowego planu zarządzania kryzysowego oraz podlegać wdrożeniu i weryfikacji w oparciu o cykl planowania.
Art. 19.
1. Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie gminy jest wójt, burmistrz, prezydent miasta.
2. Do zadań wójta, burmistrza, prezydenta miasta w sprawach zarządzania kryzysowego należy:
1) kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie gminy;
2) realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:
a) realizacja zaleceń do gminnego planu zarządzania kryzysowego,
b) opracowywanie i przedkładanie staroście do zatwierdzenia gminnego planu zarządzania kryzysowego;
3) zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu zarządzania kryzysowego;
4) wykonywanie przedsięwzięć wynikających z planu operacyjnego funkcjonowania gmin i gmin o statusie miasta;
5) zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
5a) współdziałanie z Szefem Agenqi Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie przeciwdziałania, zapobiegania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
6) organizacja i realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
1,7 Art. 20a uzk.
”* Art 9 ust. 4 i S ustawy o stanic klęski żywiołowej.