24
Przekładnie o pasach zębatych stanowią odmianę przekładni pasowych, ponieważ pasy są powiązane kształtowo z kołami, co upodobnia je do przekładni łańcuchowych. Przekładnie nie wymagają wstępnego napinania pasa i pozwalają na uzyskanie przełożeń do u = 30.
Pasy zębate wykonuje się ze sztucznej gumy (np. neoprenowej) lub z poliuretanu, odznaczających się bardzo dobrymi własnościami sprężystymi. Warstwę nośną w tych pasach stanowią linki stalowe lub poliamidowe.
Rys. 3.5.1. Budowa wewnętrzna pasa zębatego o zarysie trapezowym:
1 - linki z włókna szklanego; 2 - grzbiet pasa wypełniony gumą lub tworzywem; 3 - ząb pasa wypełniony gumą lub tworzywem; 4 - tkanina powłokowa (warstwa otaczajaca)
Istnieją pasy zebate o zarysach zęba trapezowym i okrągłym. Obliczenia przedstawiono dla pasów o zarysie trapezowym.
PARAMETRY ZADANE:
Pi, P2, kW; nu n2, min1; u; Tlt T2, Nm. Rodzaj pasa (3.5.1).
Warunki pracy.
Przybliżony rozstaw osi (aomin... a0 max), mm
(z rozplanowania napędu).
DOBIERA SIĘ (rys. 3.5.2, rys. 3.5.3):
1. Moduł pasa, mm m= f (Pio, n,), (rys. 3.5.4), gdzie: Plo =P, kT - moc obliczeniowa, kW;
kr - współczynnik uwzględniający trwałość pasa klinowego wyrażoną w godzinach przy ustalonej liczbie godzin pracy pasa w czasie dnia oraz przeciążenia przekładni przy rozruchu i przy pracy ustalonej; kr=f (warunki pracy, liczba godzin pracy na dobę, charakterystyka silnika) (tabl. 3.2.7).
2. Podziałka zębów, mm tv=T\m.
Dla pasów, w których określonym parametrem jest podzial-ka dobiera sieja wg rys. 3.5.5 fp= f (Pi0, n,), mm.
3. Minimalna liczba zebow kola czynnego, szt.
z, = f (n,, m(tp)) (tabl. 3.5.4).
4. Liczba zębów koła biernego, szt.
z2 = z t u. z2 - liczba całkowita.
5. Rzeczywiste przełożenie przekładni ur2=Z2/zi.
6. Średnice podziałowe kół pasowych, mm
D\ = zxm\ D2=z2m.
7. Zalecana odległość osi, mm az>kaD2,
Minimalna odległość osi, mm omm= 0,55 (D]+D1)+hP
(P z ^ O min).
8. Długość pasa wyrażona przez liczbę zębów zp, szt.: zp= 2az/tp+0,5 (z,+z2)+/j tp/az
gdzie /■, = (z2-Z|)2/(47T2).
zp - liczba całkowita (tabl. 3.5.2).
9. Odległość osi dla dobranej liczby zębów zp, mm:
a = [2zp-(z2+zi)]f2tp, gdzie /*2 (tabl. 3.5.3). flomm
10. Prędkość pasa, m/s t? = 7tD1 n,/(60 103).
Rys. 3.5.2. Schemat oraz podstawowe parametry przekładni o pasie zębatym D
Rys. 3.5.3. Wymiary pasów zębatych o trapezowym zarysie zęba
11. Kąt opasania koła czynnego, st
«r=180o-57°(D2-D,)/o.
12. Liczba zębów na kącie opasania, szt.
z,^=Z|^°/360° (z„i=3...15).
13. Szerokość obliczeniowa pasa, mm b'p =P, kTl{Pt Zu>), gdzie P, - moc przenoszona przez jeden ząb pasa o szerokości 1 mm w standardowych warunkach pracy, kW/mm Pt = f(i9,tp) (rys. 3.5.6).
W przypadku z0,<6 wykonuje się uwzględnienie liczby zębów na kącie opasania. Jeżeli z0i=5, 4, 3, 2, to szerokość pasa zwiększa się o 1,25; 1,66; 2,5 i 5,0 razy odpowiednio.
Otrzymaną w taki sposób szerokość pasa bp zaokrągla się do bliższej większej wartości bp (tabl. 3.5.2).
14. Siła obciążająca wał, N F=(l,10...1,15) F,, gdzie Ft=2T037',/D1 - siła obwodowa, N.