img085

Tubus jest metalową rurą przystosowaną do zakładania okularu lub nasadki, zakończoną tarczą obrotową, zwaną rewolwerem, w której znajdują się obiektywy.

Stolik mikroskopowy, na którym umieszcza się oglądany preparat, jest wyposażony w urządzenie krzyżowe do przesuwania preparatu za pomocą specjalnych pokręteł znajdujących się pod stolikiem. W środku stolika znajduje się otwór, przez który przechodzą promienie świetlne na preparat. Statyw z obiektywami lub stolik mogą być przesuwane w płaszczyźnie pionowej makro- i mikrośrubą.

Śruba makrometryczna umożliwia znalezienie obrazu, a śruba mi-krometryczna służy do ustawiania właściwej ostrości obrazu. Zakres przesuwu makrośruby wynosi kilkadziesiąt milimetrów (w mikroskopach PZO - 56 mm). Jeden pełny obrót śruby przesuwa układ o 18 mm. Zakres przesuwu mikrośruby wynosi 2 mm, a skok 0,1 mm. Mechanizmy ruchu należą do najbardziej precyzyjnych urządzeń mikroskopu, dlatego posługując się śrubami, nie należy przesuwać układu optycznego do oporu, a wszelkie manipulacje śrubą makrometryczną trzeba wykonywać oburącz, tzn. jednocześnie z obu stron mikroskopu.

Do elementów optycznych zaliczamy:

•    aparat oświetlający,

•    obiektywy,

•    okulary.

Aparat oświetlający, zwany aparatem Abbego, znajduje się pod stolikiem i kieruje promienie świetlne od źródła światła przez preparat do obiektywu. Aparat oświetlający jest umieszczony w oprawce złączonej z podstawą mikroskopu i za pomocą śruby można go podnosić i opuszczać.

W skład aparatu Abbego wchodzą:

•    kondensor w postaci zespołu 2-3 soczewek silnie skupiających światło na preparacie, a w konsekwencji na soczewce czołowej obiektywu,

•    przysłona irysowa (diafragma), regulująca ilość światła wpadającego do kondensora.

Oświetlenie preparatu. Obecnie produkowane mikroskopy mają wbudowane w swoją podstawę urządzenia oświetlające. Oświetlacze te są zaopatrzone w przysłonę i matówkę. Matówka ma zastosowanie przy mikroskopowaniu w silnym sztucznym świetle. Rozpraszając światło, zapewnia równomierne oświetlenie oglądanego przedmiotu. Niekiedy zamiast matów-ki używa się barwnych filtrów. Oświetlenie należy dostosować do powiększenia. Przy małych powiększeniach stosujemy słabe natężenie oświetlenia, przy dużych - silne. Przybliżenie aparatu oświetlającego do stolika zwiększa intensywność oświetlenia, a jego oddalenie - zmniejsza. W czasie mikroskopowania z użyciem obiektywów immersyjnych, które zazwyczaj charakteryzują się dużą siłą powiększającą, aparat oświetlający znajduje się w górnym położeniu tuż pod stolikiem. Zazwyczaj preparaty niezabarwione, oglądane na żywo, wymagają słabszego oświetlenia.

21