Wg Wylęgały i wsp. (2003) przeszczep hodowanych komórek macierzystych stanowi najskuteczniejszą i najbezpieczniejszą metodę odtworzenia nabłonka rogówki. Niestety regenerację nabłonka rogówki z wykorzystaniem metod in/y nierii tkankowej przeprowadza się zaledwie w kilku ośrodkach klinicznych na świecie. Nadal częściej wykonuje się, w zależności od wskazań lekarskich, /a biegi keratoplastyki.
Rozwój inżynierii tkankowej niesie za sobą nowe perspektywy w leczeniu schorzeń przebiegających z niewydolnością RKM. Inżynieria tkankowa i medycyna regeneracyjna stwarzają nowe szanse leczenia chorych z rogówkowo rąbkowymi defektami nabłonka obu oczu lub jednego oka. W tym ostatnim przypadku przeprowadzanie autoprzeszczepów daje największą gwarancję powodzenia. Odtworzenie powierzchni nabłonka rogówki za pomocą przeszczepu RKM / hodow li in vitro może być także jednym z etapów rekonstrukcji powierzchni oka
Inżynieria tkankowa w przyszłości pozwoli również ograniczyć deficyt rogówek i problem ich przechowywania w bankach tkanek.
Istotnym problemem pozostaje wciąż określenie optymalnej liczby RKM ko niecznej do odtworzenia nabłonka rogówki. Nasuwa się także pytanie, czy ko morki macierzyste rąbka znajdą zastosowanie w regeneracji głębszych warstw rogówki lub innych części oka?
1. Drewa T. i wsp. 2006. Spojówka powiekowa może hyc potencjalnym źródłem komórek w dn rurgii rekonstrukcyjnej worka spojówkowego. Pol. Merk. Lek.; XX. 117, 333.
2. Ehlcrs N. 2002. Comcal banking and grafting. The background to the Danish Hyc Bank Sysytcin, wherc corneas awail their patients. Acta Ophthalmol. Scand.; 80: 572.
3. Georgc A.J.T. i wsp. 2004. Comcal Transplantation: The Forgottcn Gratl. Am. J. Transplant.. 4 678.
4. Germain L. i wsp. 1099 Reconstructed Humań Cornea Produced in vilro by Tissuc Enginecring. Pathobiology; 67: 140.
5. Germain L. i wsp.. 2000. Can wc producc a human corncal equivalent by tissuc enginecring' Progr. Rctinal Eyc Res.; 19: 497.
6. Gruelerich M. i wsp. 2003. Ex Vivo Expansion of Limbal Epithclial Slcm CelIs: Amniolit Membranę Serving as a Stern Celi Niche. Surv. Ophthalmol.; 48: 631.
7. Koizumi N. i wsp. 2001. Cultivatcd corncal epithclial stem celi transplantation in oeular surfacc disorders. 0pthalmol.;108: 1569.
8. Kruse E.E. 1994. Stem cclls and corneal epithclial regeneralion. Eyc; 8:170.
9. Lindhcrg K. i wsp. 1993. In vitro propngation ofhumun ocular surfacc epithclial cells for tran? plantalion. lnvcst. Ophlhalinol. Vis. Scl.,; 34:2672.
10. Meller D. i wsp. 2002. Expunsion of conjunctivaI epithclial progenitor cells on amniotic merr brane. Exp. Eyc Rcs.; 74: 537.
11. Meller D. i wsp. 2001. Ex-vivo-Expansion komcaler Stammzellcn. Opthalmologc; 98: 811.
12. Pcllegrini G. i wsp. 1997. Long-term restoration of damaged comcal surfaces wilh autologou culiivated comcal epithelium. Lancet; 349: 990.
13. Skopiński P. i wsp. 2003. Poszukiwanie komórek macierzystych oraz badanie żywotność komórek rąbka rogówki ludzkiej z użyciem mikroskopu konfokalncgo. Okulistyka; 2: 14.
14. Wilshaw S.P. i wsp. 2006. Production of an accllular amniotic membranę matrix for use i tissuc enginccring. Tissue Eng.;12: 2117.
15. Wylęgała E. i wsp. 2003. Techniki chirurgiczne przy przeszczepach rąbkowych komórek macie rzystych. Klinika Oczna; 105: 315.
16. Wylęgała E. i wsp. 2003. Przeszczepy rąbkowych komórek macierzystych od zgodnych poi względem HLA dawców rodzinnych. Obserwacja długoterminowa. Klinika Oczna; 105: 378.
17. Wylęgała E. i wsp. 2004. Hodowla nabłonka rogówki - porównanie potencjału mitotyczncg< komórek uzyskanych od dawców żywych i po śmierci. Klinika Oczna; 106: 737.
i / /