img162 2

Hemoliza krwi

Większość bakterii potencjalnie chorobotwórczych wytwarza hemolizyny rozpuszczające czerwone krwinki. Badania hemolizy przeprowadza się na bulionie z agarem i dodatkiem 5% odwlóknionej krwi (można też użyć krwi konserwowanej kwasem szczawiowym). Badany szczep bakteryjny posiewa się metodą rysową na powierzchni zastygłej pożywki z krwią i inkubuje przez 1-2 dni w temp. 37°C. W zależności od intensywności działania he-molizyn i ich charakteru rozróżnia się 3 typy hemolizy:

•    hemolizę a,

•    hemolizę /?,

•    hemolizę y.

Hemoliza a. Wokół kolonii tworzy się strefa zielonkawa (stąd też nazwa hemolizy zieleniejącej) lub brunatna, w której krwinki są częściowo rozpuszczone (oksyhemoglobina przechodzi w methemoglobinę - Enterococ-cus faecalis).

Hemoliza /?. Wokół kolonii występuje wyraźnie odcinająca się strefa całkowitego rozpuszczenia krwinek Streptococcus agalactiae, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus.

Hemoliza y. Brak widocznych zmian w podłożu (Lactococcus lactis).

10.3.6. Szybkie testy biochemiczne

Pracochłonne, czasochłonne i materiałochłonne klasyczne metody oznaczania rodzajów i gatunków bakterii można obecnie zastąpić testami diagnostycznymi, złożonymi z zestawów, najczęściej w postaci plastikowego paska z zgłębieniami wypełnionymi niewielką ilością suchych podłoży mikrobiologicznych. Najczęściej stosowanymi testami biochemicznymi dla bakterii Gram-ujemnych, oksydazo-ujemnych są testy: API 20E, Rapid 20E, Entero-plast EPL 10 i EPL 21. Do identyfikacji bakterii Gram-ujemnych, oksydazo--dodatnich służą testy API 20NE. Ziarniaki Gram-dodatnie różnicuje się przede wszystkim na podstawie cech morfologicznych. Gatunki z rodzajów Staphylococcus i Micrococcus można zidentyfikować, posługując się standaryzowanym testem bakteriologicznym API STAPH.

Schemat postępowania w tego typu testach obejmuje następujące czynności:

•    namnożenie czystego szczepu bakteryjnego na odpowiedniej pożywce mikrobiologicznej w płytce Petriego, najczęściej stosuje się posiew metodą rozmazu sektorowego;

•    sporządzenie zawiesiny bakteryjnej o odpowiedniej gęstości w jałowym roztworze soli fizjologicznej. Do tego celu należy z płytki pobrać oczkiem ezy kilka takich samych kolonii;

•    przygotowanie komory inkubacyjnej testu - podpisanie badanego szczepu lub próbki, usunięcie środka osuszającego lub wlanie kilku kropel wody do specjalnej celki;

86