img172 2

39

równo kwasowym, jak i zasadowym - zawsze są obecne oba rodzaje jonów, a odczyn roztworu zależy od przewagi jednego rodzaju jonu nad drugim. W roztworze kwasowym przeważa stężenie jonów wodorowych nad stężeniem jonów wodorotlenowych. W roztworze zasadowym stężenie jonów wodorotlenowych przewyższa stężenie jonów wodorowych. Tylko w roztworze obojętnym (neutralnym) stężenia obydwu jonów są równe.

Odczyn wód naturalnych nie jest ściśle obojętny, lecz zawarty w granicach pH = 6,5-8,5. Różnice te spowodowane są przede wszystkim różną zawartością di-tlenku węgla. Poza tym pH wód naturalnych zależy od obecności słabych kwasów organicznych i soli ulegających hydrolizie. Hydrolizie ulegają jak wiadomo, sole:

-    silnego kwasu i słabej zasady (np. chlorku żelaza(III)),

-    słabego kwasu i silnej zasady (np. siarczku disodu),

-    słabego kwasu i słabej zasady (np. węglanu amonu).

Natomiast sole silnych kwasów i silnych zasad (np. chlorku sodu) nie ulegają hydrolizie.

Podczas hydrolizy soli słabej zasady i słabego kwasu odczyn roztworu pozostaje praktycznie obojętny. Hydroliza soli słabego kwasu i mocnej zasady wytwarza roztwór alkaliczny, a hydroliza soli wywodzącej się od mocnego kwasu i słabej zasady

-    roztwór kwasowy. Do soli mocnych kwasów i słabych zasad spotykanych w wodach naturalnych (podziemnych) należą np. związki żelaza, takie jak siarczan(VI) żelaza(II) (FeS0₄), który w pewnych warunkach reaguje z wodą według równania:

FeS0₄+2H₂0 = Fe(0H)₂+2H₂S0₄    (3.6)

Powstający podczas reakcji hydrolizy kwas mineralny - kwas siarkowy(VI) - jest o wiele silniej zdysocjowany niż powstający równolegle wodorotlenek żelaza(II), który jako związek łatwo utleniający się rozpuszczonym tlenem przechodzi w trudno rozpuszczalny wodorotlenek żelaza(III) (Fe(OH)₃):

2Fe(0H)₂+^0₂ + 2H₂0 = 2Fe(0H)₃    (3.7)

Tworzący się w reakcji hydrolizy mocny kwas mineralny może być z kolei zobojętniany przez wodorowęglany znajdujące się w wodach naturalnych w myśl ogólnego równania j ono wego:

H⁺ + HC0₃" = H₂C0₃    (3.8)

Dzięki obecności w wodach naturalnych pewnej ilości ditlenku węgla (H₂0 + C0₂) i wodorowęglanów (HC0₃ ) wody te są w stanie nie tylko zobojętnić pewną ilość mocnych kwasów mineralnych, ale również pewną ilość mocnych zasad wprowadzonych do tych wód, zachowując przy tym stałość lub niewielką zmienność pH. Zobojętnianie mocnych zasad w wodach naturalnych następuje wskutek reakcji tych zasad z wolnym ditlenkiem węgla rozpuszczonym w wodzie w myśl ogólnego równania jonowego: