83
Miarą przewodnictwa elektrycznego jest przewodność lub oporność (odwrotność przewodności). Przewodność elektryczną można opisać wzorem (4.15):
83
acl =e-n-\x
_S
m
(4.15)
gdzie:
e - elementarny ładunek elektryczny, n - koncentracja nośników ładunku elektrycznego, p - ruchliwość nośnika ładunku.
Właściwości elektryczne materiałów zależą od struktury związku, a zwłaszcza od typu wiązania chemicznego. Zależność przewodności i rezystywności elektrycznej różnych kryształów przedstawiono w tabeli 4.6.
Tabela 4.6
Związek struktury materiału z elektrycznymi właściwościami kryształów
Kryształy |
Wiązanie |
Przewodność elektryczna |
Rezystywność elektryczna |
Metale (przewodniki) |
metaliczne |
a . ~ 107 S/m el ad maleje z T |
p < 10 8 fi rn |
Półprzewodniki |
kowalencyjne, kowalencyjno-jonowe |
10J,<o,< 105S/m el o , rośnie z T el |
10 8 < p < 106 n-m |
Dielektryki (izolatory) |
jonowe, kowalencyjne, van der Waalsa |
o . < KD1 S/m el możliwe o. jon 0 „ 0. rosną z T er jon ^ |
p > 10* A-m |
4.6.1. PRZEWODNIKI
Ze względu na dużą koncentrację nośników ładunku i ich znaczną ruchliwość metale są najlepszymi przewodnikami. Nośnikami ładunków elektrycznych w metalach są wolne elektrony wchodzące w skład gazu elektronowego. Przyłożenie napięcia elektrycznego do metalu powoduje ruch swobodnych elektronów w kierunku linii pola elektrycznego. W przypadku rozpraszania nośników prądu elektrycznego, na przykład wskutek wzrostu temperatury, następuje spadek przewodności, a tym samym wzrost oporności elektrycznej. Wzrost temperatury powoduje większe drgania jonów w sieci krystalicznej, a to z kolei sprzyja wzrostowi ilości zderzeń elektron - jon. Skutkiem takiego zderzenia jest skrócenie drogi swobodnej elektronu oraz wzrost szybkości chaotycznego ruchu elektronów, przez co zmniejsza się prędkość przemieszczania się nośników ładunku w kierunku linii pola elektrycznego. Zatem przewodnictwo elektronowe maleje, a oporność rośnie. Zależność oporności elektrycznej metalu od temperatury przedstawiono na rysunku 4.10.