119
nienia. Spoiwa estrichgipsowe wykazują dobrą odporność na ścieranie, w związku z czym są stosowane do wykonywania posadzek. Główną wadą spoiw gipsowych i anhydrytowych jest ich wrażliwość na działanie wody. W stanie zawilgocenia wykazują doraźne obniżenie właściwości wytrzymałościowych. Stan ten utrzymuje się również po wysuszeniu materiału.
Spoiwa gipsowe pochodzenia przemysłowego otrzymywane są jako produkt uboczny różnych procesów technologicznych. Należą do nich: gips syntetyczny z odsiarczania spalin, fosfogipsy powstające w trakcie produkcji nawozów sztucznych oraz gipsy chemiczne powstające w procesie odsalania wód kopalnianych i oczyszczania ścieków. Spoiwa te wykazują zbliżone właściwości fizyczne, chemiczne i wiążące jak gips pochodzenia naturalnego. Zarówno gips syntetyczny z odsiarczania spalin, jak i gipsy chemiczne są dobrym substytutem gipsu naturalnego i mogą być stosowane w budownictwie. Natomiast w przypadku fosfogipsów barierowym problemem jest obecność rozpuszczalnych związków fosforu i fluoru. W związku z tym obecnie odpad ten nie ma zastosowania w Polsce.
Gips budowlany, zarówno odmiany a, jak i p, jest spoiwem szybkowiążącym i szybkotwardniejącym. W reakcji hydratacji (wiązania) gipsu wydziela się stosunkowo niewielka ilość ciepła - reakcja egzotermiczna. Sumaryczny zapis tej reakcji podano wzorem (6.7).
(___1 ^
2 CaS04 •—H20 + 3H20 —»2(CaS04 • 2H20)( ) + Q (6.7)
2 L-,
Proces wiązania gipsu budowlanego zachodzi w wyniku następujących kolejno przemian:
etap I rozpuszczenie w wodzie s - faza stała aq - faza roztworu wodnego
CaS04~H20(ł)
^2_>CaS04 • —H,0, .
4 2 2 M
etap II przyłączenie cząsteczek wody
(6.9)