img326 2

193

ruje powstanie pęcherza pod warstwą lakieru. Obszary katodowe mogą powstawać w miejscach odległych od właściwego ogniska korozyjnego. Warto zauważyć, że powstające w anodowej reakcji środowisko alkaliczne może dodatkowo przyczynić s:ę do zmiękczania lakieru, co ułatwia powstawanie nowych ogniw.

Ogniwa stężeniowo-oksydacyjne najczęściej powstają na powierzchni metalu w postaci mikroogniw korozyjnych jako wynik działania elektrolitu obojętnego : niejednolitym stopniu napowietrzenia. Zwykle lepsze natlenowanie elektrolitu występuje na brzegu kropel - tam, gdzie warstwa roztwom jest najcieńsza. Tlen rozpuszczony w elektrolicie w miejscach lepszego napowietrzenia samorzutnie tworzy . ektrodę tlenową o dodatnim potencjale - katodę ogniwa. W obszarze katodowym zustępuje redukcja rozpuszczonego w elektrolicie tlenu, czyli reakcja depolaryza-cji tlenowej. Powierzchnia metalu w miejscach o mniejszym stężeniu tlenu posiada rudziej ujemny potencjał, staje się więc obszarem anodowym, w którym zachodzi reakcja rozpuszczania metalu.

W przypadku rozpuszczania żelaza, w pewnym uproszeniu, proces ten można z:brązować reakcjami (8.22):

A_Fe: Fe^_s) —> Fe²⁺^_aq) + 2e~ (mniejsze stężenie tlenu)

1 *" (8-22) K_Fe: H₂0 + -0₂ +2*k ->20łT

t : .vstające w reakcji katodowej jony OH^- spotykają się z jonami Fe²⁺ dyfundujący-n z obszarów anodowych, powodując powstanie tmdno rozpuszczalnego Fe(OH)₂, b zry w dłuższym czasie pod wpływem rozpuszczonego w wodzie tlenu ulega po-» knemu utlenieniu do Fe(OH)₃ według równania (8.18).

Mniejsze zniszczenie stali w obszarze katodowym, czyli miejscu o większym fcezeniu tlenu, tłumaczone jest dwojako. Pierwszą przyczyną może być ułatwienie p-.eesu redukcji w środowisku o największym stężeniu utleniacza. Drugą przyczy-ru - ułatwione tworzenie się w tych miejscach szczelnej, ochronnej, pasywującej ■arstwy magnetytu Fe₃0₄.

Ogniwa stężeniowo-oksydacyjne wyjątkowo łatwo tworzą się w niezabezpieczo-r ch elementach stalowych - w miejscach, gdzie jest utrudniony dostęp tlenu, czyli rr pod warstwą zanieczyszczeń lub wewnątrz połączenia gwintowanego. Zjawi-mlo to nosi nazwę paradoksu tlenowego. Rdza powstająca blisko zewnętrznej po-■ erzchni połączenia ma większą objętość niż żelazo, z którego powstała, stąd może prowadzić do „zapiekania się” gwintów.

Ogniwo naprężeniowe powstaje w środowisku elektrolitu w metalu, w którym śmieją naprężenia wewnętrzne. Naprężenia te mogą być wynikiem zarówno różance w budowie krystalicznej powstałej wskutek odkształceń mechanicznych, jak : reżnicy w składzie chemicznym wewnątrz i na granicy poszczególnych ziaren kry-salitów.