img628

36

» !s Ł-	O bO <U
O 1	£
■g u	O
N O	cn e
	cd
£ Ą	_e
2 B
Cu

Rys. 3.1. Podział ubezpieczeń według sfer działania i przedmiotu ubezpieczenia Źródło: opracowanie własne.

Nie starając się o dokładniejszą analizę cech ubezpieczeń społecznych i gospodarczych, celowe wydaje się wskazanie zarówno różnic, jak i cech wspólnych tych dwóch typów ubezpieczeń (tabela 3.1).

Tabela 3.1

Porównanie ubezpieczeń społecznych i gospodarczych (ze względu na wybrane cechy)

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE	UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE
Podobieństwa
-    spełnianie funkcji ochrony ubezpieczeniowej -    przedmiot ubezpieczenia (osobowe ubezpieczenia gospodarcze) -    tworzenie funduszu ubezpieczeniowego składka - cena ochrony ubezpieczeniowej
Różnice
- instrument polityki socjalnej państwa	- instrument polityki gospodarczej
- obowiązkowe	- dobrowolne
- stosunek publicznoprawny	- stosunek cywilnoprawny
- publicznoprawne instytucje ubezpieczeniowe	- komercyjne zakłady ubezpieczeń i towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
- trójstronny stosunek prawny	- z reguły dwustronny stosunek prawny
- ubezpieczenia osobowe	- ubezpieczenia osobowe i majątkowe
- warunki ubezpieczeń ustalone ustawowo	- OWU określa zakład ubezpieczeń (wyjątek ubezpieczenia obowiązkowe)
- szczególny tryb kontroli sadowej	- kontrola sądów powszechnych
- gwarancje Skarbu Państwa	- brak gwarancji państwa
- odrębne zasady nadzoru (jednak II i III filar nadzorowany przez KNUiFE)	- KNUiFE (zasady nadzoru reguluje ustawa o działalności ubezpieczeniowej)
- regulacja w ustawach szczególnych	- regulacja prawna w kodeksie cywilnym, kodeksie morskim

Źródło: opracowanie własne na podstawie: E. Kowalewski, Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Toruń 2002, s. 22 i Ubezpieczenia gospodarcze..., s. 150-154.

Przyjmując za kryterium podziału przedmiot ubezpieczenia, można je podzielić na ubezpieczenia osobowe i majątkowe.

W przypadku ubezpieczeń osobowych, ochroną ubezpieczeniową objęte są takie dobra ubezpieczonego, jak: zdrowie, życie oraz zdolność do pracy. Należy podkreślić, że w ubezpieczeniach osobowych, wypadek ubezpieczeniowy nie musi mieć charakteru negatywnego, bowiem ubezpieczenie to dostarcza śród-