img672

174

przejdzie na emeryturę. System kapitałowy jest dość wrażliwy na kryzysy finansowe oraz zjawisko inflacji, natomiast jest odporny na starzenie się społeczeństwa i bezrobocie.

Istnieją również rozwiązania mieszane, których podstawową zaletą jest dywersyfikacja ryzyka związanego z danym sposobem finansowania emerytur. W taki sposób zbudowano podstawy nowego systemu emerytalnego w Polsce. Zagrożenia wynikające z istnienia danego systemu emerytalnego przedstawia tabela 9.2.

‘>.1.3. Zaopatrzenie społeczne

Technika ta posiada cechy ubezpieczenia społecznego i opieki społecznej. Jest to koncepcja opierająca się na konieczności zaspokojenia niezbędnych potrzeb ogółowi społeczeństwa bez względu na to, czy dana jednostka jest aktywna zawodowo, czy nie. Cechy charakterystyczne dla metody zaopatrzeniowej to¹⁵: udzielanie pomocy wszystkim członkom społeczeństwa, którzy tej pomocy potrzebują,

środki finansowe w całości pochodzą ze środków budżetowych państwa, świadczenia są jednakowe dla wszystkich i mają zapewnić potrzebującym t/w. minimalne środki na utrzymanie,

rodzaje i wysokość świadczeń określa ustawa,

prawo do świadczeń ma charakter podmiotowy, ale może zależeć również od warunku nieposiadania innych środków utrzymania, administracja należy do urzędów publicznych.

‘>.1.4. 1’omoc społeczna

Historycznie rzecz biorąc, jest to najstarsza technika zabezpieczenia społecznego. Obecnie metoda ta służy uzupełnieniu obu wyżej opisanych technik. ('ochy wyróżniające pomoc społeczną są następujące¹⁶:

pomoc udzielana jest tym wszystkim, którzy z jakiejś przyczyny znajdują się w niedostatku, bez względu na ich aktywność zawodową,

ustawa może określać poziom dochodów uprawniający do wypłaty świadczenia,

środki finansowe przeznaczane na pomoc społeczną pochodzą z budżetu państwa, ^{1 2}

-    wysokość wypłat może być zróżnicowana ze względu na indywidualne po trzeby jednostki, która tej pomocy potrzebuje i zależy od organu przyznającego świadczenie,

-    administracją zajmują się lokalne organy publiczne.

9.1.5. Ryzyko społeczne i katalog świadczeń z zabezpieczenia społecznego

Ryzyko to niebezpieczeństwo wystąpienia w nieznanej przyszłości zdarzenia, które cechuje niepewność i niezależność od woli człowieka, zazwyczaj niekorzystnego, czyli przynoszącego stratę. Mówiąc o zabezpieczeniu społecznym, posługujemy się pojęciem ryzyka socjalnego³. Tak jak ewoluowała idea samego zabezpieczenia społecznego zmieniała się również definicja i rodzaje ryzyka socjalnego. Formułując definicję ryzyka socjalnego, można powiedzieć, że jest to stan lub zdarzenie przyszłe, niepewne, związane z życiem, zdrowiem, zatrudnię niem, czy sytuacją rodzinną człowieka, przez które maleje możliwość samo dzielnego zaspokajania potrzeb lub wzrasta koszt ich zaspokajania.

Tabela 9.3

Katalog ryzyka socjalnego i świadczeń

Rodzaje ryzyka socjalnego i świadczenia
Dożycie wieku emerytalnego	Emerytura
Trwała lub okresowa niezdolność do pracy	Renta z tytułu niezdolności do pracy
Śmierć żywiciela	Renta rodzinna
Niezdolność lub niemożność świadczenia pracy	Zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy
Wypadek przy pracy lub choroba zawodowa	Świadczenie powypadkowe, odszkodowanie
„Niezdrowie”	Zasiłek opiekuńczy, ubezpieczenie zdrowotne
Bezrobocie	Zasiłek dla bezrobotnych
Niedostatek dochodu w rodzinie	Zasiłek rodzinny, zasiłek pielęgnacyjny, zasiłek wychowawczy
Trudne sytuacje życiowe	Zasiłek pogrzebowy, dodatek z tytułu urodzenia dziecka, zapomogi

Źródło: opracowanie własne.

1

' I Junkowska-Jędrasik, op. cii., s. 20.

2

^Ift Ibidem, s. 20.

3

J. Jończyk, Prawo mbe:piec.rnia społecznego. Kantor Wydawniczy Zukamyczc, Kraków 2001, s. 14.