IMGP0615

178

42. Paleta Narmera, scena ukazująca faraona zamierzającego się maczugą na reprezentanta Nomu Harpuna, około 3000 r. p.n.e., Kair, Muzeum Egipskie

43. Scena pochodu triumfalnego Narmera i jego świty, fragment Palety Narmera, Kair, Muzeum Egipskie

łych uciekających bądź padających przeciwników. W górnej części drugiej strony palety ten sam władca w triumfalnym pochodzie świętuje swoje zwycięstwo, przy czym na znak panowania również nad tą częścią kraju ma na głowie czerwoną koronę Dolnego Egiptu (il. 43). Król, w asyście dwóch dostojników (których postacie są dwukrotnie mniejsze), kroczy za czterema (jeszcze mniejszymi) chorążymi w kierunku dwóch rzędów wrogów, których ciała z odciętymi głowami, umieszczonymi między nogami, leżą na ziemi. W centrum palety widać motyw dwóch tak zwanych panter (lub lwic) o wydłużonych i splecionych szyjach, pomiędzy którymi znajduje się nieckowate zagłębienie do rozcierania szminki. Obydwa te stwory są trzymane na uwięzi przez dwóch dozorców i tym samym poskromione - jest to prawdopodobnie symbol jedności oraz uspokojenia. Najniżej, po tej samej stronie palety, byk jako symbol króla atakuje i niszczy twierdzę z blankowanymi murami.

Dotąd mieliśmy do czynienia z wyłącznie ilustracyjną bądź symboliczną wymową przedstawień, dobrze znaną zarówno z egipskiej prehistorii, jak i z okresu historycznego. Jednak twórcom tej palety już to zdecydowanie nie wystarczało.yChcieli dokładniej upamiętnić zwycięzcę i zwyciężonegaidla-tego zapisali imiona Tub tytuły przedstawidfiyćh ósóWUzyh do tego niepo-zomycFmalych znaków obrazkowych, które odpowiadały określonym słowom, dźwiękom i pojęciom starożytnego języka egipskiego - tak zwanych hieroglifów (rytych świętych [znaków]), jak się je do dzisiaj (za ich grecką nazwą) określa. Chociaż już od dawna wiadomo, co w przybliżeniu oznaczają dopiski na Palecie Narmera, ich dokładne odczytanie nadal często jest przedmiotem sporów - zwłaszcza w odniesieniu do niektórych znaków fachowcy nie mogą ustalić, czy należy je czytać wyłącznie jako ideograńczne znaki pojęciowe, czy już jako fonetyczne znaki rebusowo-dźwiękowe.